Αν θες να το μάθει η Σταυρούπολη, να κάνεις την εκδήλωση στη Νέα Υόρκη!

Πριν από πολλά χρόνια, προγραμματίσαμε μια εκδήλωση για τον Γιώργο Χρονά στο βιβλιοπωλείο Υπόγειο στη Σταυρούπολη. Ο χώρος ξεκίνησε φιλόδοξα, με εκθέσεις εικαστικών, λογοτεχνικές εκδηλώσεις και είχε μια πρωτοποριακή πατέντα να κρύβει έναν ολόκληρο τοίχο με ράφια και να τον μετατρέπει σε εκθεσιακό πάνελ! Τότε λοιπόν ο Γιώργος είπε σε όσους είμασταν στην εκδήλωση πως τέτοιες εκδηλώσεις θα μπορούσαν να γίνουν στη Νέα Υόρκη! Τη φράση του τίτλου νομίζω την είχε πει ο Πάνος Θεοδωρίδης, λίγο πιο επιθετικός από τον Χρονά, όταν τον φιλοξένησε η Άλλη Πλευρά σε εκδήλωση στο χώρο παλιού καπνομάγαζου, εκείνη την περίοδο πάλι.

Αυτά ήρθαν στο νου μου όταν εκλεινε ο κύκλος των πρώτων έξι παραστάσεων του έργου Νυχτοφαγιές. Το θέατρο του Κέντρου Πολιτισμού Χρήστος Τσακίρης δέχτηκε την επίσκεψη 500 περίπου θεατών στα τρία διήμερα και η Σταυρούπολη έλαμψε διά της απουσίας της.

Ας είναι. Δεν έγιναν τα πράγματα όπως τα ήθελα, αλλά έγιναν. Από τότε η θεατρική ομάδα ξεκίνησε νέο έργο, απέκτησε όνομα και δέχτηκε από τον Δήμο Θέρμης μια πρόσκληση να παίξει τις Νυχτοφαγιές στο Δημοτικό Θέατρο της Επανομής. Φυσικά και ανταποκρίθηκε.

ΘΕΑΤΡΙΚΉ ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ/ΣΚΗΝΗ ΔΥΤΙΚΑ

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ “ΝΥΧΤΟΦΑΓΙΕΣ”

Από τις 28 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 13 Οκτωβρίου 2018 έγιναν οι παραστάσεις του πρώτου κύκλου του θεατρικού έργου με τίτλο “Νυχτοφαγιές” του Σπύρου Λαζαρίδη που είναι παραγωγή της Ε΄ ΕΛΜΕ Θ. Οι παραστάσεις έγιναν στην αίθουσα θεάτρου του Κέντρου Πολιτισμού “Χρήστος Τσακίρης” του Δήμου Παύλου Μελά.

Οι παραστάσεις ήταν αφιερωμένες σε δυο ομάδες συνανθρώπων μας που η ζωή τους σημαδεύτηκε για πάντα, τους πυρόπληκτους της Ανατολικής Αττικής και τους πρόσφυγες. Αποτελεί συνέχεια της συνεργασίας με τη θεατρική ομάδα που δραστηριοποιείται στα Δυτικά της Θεσσαλονίκης. Το 2014 παρουσιάστηκε το έργο “Καντίνα”/”Canteen”/Can(teen), αφιερωμένο στους συναδέλφους που τέθηκαν σε καθεστώς διαθεσιμότητας-απόλυσης, και το 2016 “Πες το ψέματα”, αφιερωμένο στους πρόσφυγες.

Το έργο

Μια γυναίκα ζει με μνήμες και φροντίζει αδέσποτα σκυλιά. Ούτε η πρώτη είναι ούτε η τελευταία. Προσοχή όμως. Τα σκυλιά τριγυρίζουν στο, άδειο από στρατιώτες, εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο Παύλου Μελά. Η γυναίκα αποφεύγει σαν το διάολο το λιβάνι να τ’ αποκαλεί με ανθρώπινα ονόματα. Έχει τους λόγους της. Δεν της είναι άγνωστα τα χώματα που πατά. Σ’ αυτά μπουσούλησε ως βρέφος. Αυτή ήταν το πρώτο παιδάκι που γεννήθηκε σ’ εκείνο το κολαστήριο που ήταν το Παύλου Μελά στον καιρό της Ναζιστικής Κατοχής. Αυτή και τα χώματα ξέρουν. Ξέρουν γιατί τα χορτάρια εκεί δεν φυτρώνουν ούτε και ξεραίνονται σαν όλα τα χορτάρια του κόσμου. Ξέρουν τι ήταν τα θρεφτάρια του στρατοπέδου και τι ήταν οι νυχτοφαγιές. Ξέρουν τι ήταν ο πιστολισμός στο πίσω μέρος του κρανίου και τι είναι να συνηθίζεις τον καθημερινό θάνατο του διπλανού ανθρώπου που, κατά τύχη, δεν είσαι εσύ. Ξέρουν βέβαια και τη λαχτάρα για ζωή, ξέρουν για τα ερωτικά ραβασάκια των μελλοθάνατων που ανταλλάσσονταν ανάμεσα στα αγκαθωτά σύρματα που χώριζαν άντρες και γυναίκες, Έλληνες και Σέρβους ή Ιταλούς. Ξέρουν όμως και άλλα. Ξέρουν γιατί η Συννεφιασμένη Κυριακή στοιχειώνει τα όνειρα ενός κρατούμενου και παιδεύει έναν υπάλληλο του στρατοπέδου. Ξέρουν πως Εβραίοι έφυγαν και από το στρατόπεδο αυτό για το ταξίδι του χαμού τους. Ξέρουν πως έφυγαν ξοπίσω τους κι άλλοι κι άλλοι, που δεν γνώρισαν τα κρεματόρια και το Ολοκαύτωμα, γνώρισαν όμως τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης στη Γερμανία. Ξέρουν γιατί έπαιζαν ποδόσφαιρο τα παιδιά της γειτονιάς δίπλα στην Τούμπα των εκτελέσεων. Ξέρουν πόσοι ακριβώς ήταν εκείνοι οι τελευταίοι του στρατοπέδου που παρέλασαν ρακένδυτοι και γιόρτασαν με όλη τη Θεσσαλονίκη την Απελευθέρωση.

Στο θεατρικό έργο Νυχτοφαγιές ενσωματώνονται λέξεις και γεγονότα όπως τα διηγήθηκαν ή τα έγραψαν οι ίδιοι οι κρατούμενοι. Εξ άλλου λέξη κρατούμενου αυτού του στρατοπέδου είναι και ο τίτλος του έργου˙ κρατούμενου ο οποίος έζησε και την εμπειρία του εγκλεισμού του στην αποθήκη ψυχών απ’ όπου προμηθεύονταν τα θύματα για τα αντίποινά τους οι Γερμανοί, αλλά και την εμπειρία της αποστολής του στη Γερμανία απ’ όπου ευτυχώς επέστρεψε ζωντανός. Η μουσική του Βασίλη Τσιτσάνη γαντζώνεται από μια συγκυρία, που μπορεί και να μην είναι σκέτη συγκυρία και σύμπτωση, και μπολιάζει με τη δύναμή της το έργο. Εκτός από λόγια των κρατουμένων, στο έργο εισάγονται και φράσεις ενός λογοτέχνη της Θεσσαλονίκης που έγραψε για το στρατόπεδο, τους κρατούμενούς του, αλλά και για τους άλλους, που με τα διάφορα κατοπινά Σχέδια Μάρσαλ, εξασφάλισαν χρυσά κουτάλια, πιρούνια και μαχαίρια για τον εαυτό τους και χρυσές αλυσίδες για τους ηττημένους, εκείνους που παρέλασαν ρακένδυτοι από το Στρατόπεδο προς το Διοικητήριο τη μέρα της Απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τη Φασιστική Γερμανική Κατοχή.

Συντελεστές

Κείμενο, στίχοι τραγουδιών, σκηνοθεσία: Σπύρος Λαζαρίδης

Μουσική: Βασίλης Μπάνος

Κίνηση, χορογραφία: Αυγή Προγκίδη

Σκηνικά: Τάσος Τσιάχτας

Κατασκευή σκηνικών: Σταύρος Τσαλαμπούνης

Κουστούμια: Σταυρούλα Μαμούτου

Φωτισμοί, μακιγιάζ: Ολυμπία Λαζαρίδου

Ηθοποιοί: Παναγιώτης Αλευρίδης, Γιάννης Αναβελάνος, Γιώργος Γκάτσος, Δήμητρα Γοργορή, Στάθης Δρίζης, Δήμητρα Θωμά, Βίκη Κίτσιου, Ολυμπία Κύκλη, Γιώργος Λαδόπουλος, Μαίρη Λυμπεριάδου, Σταυρούλα Μαμούτου, Πέπη Μισαηλίδου, Βάσω Μπούρη, Φωτεινή Παπαδοπούλου, Σοφία Παπαθανασίου, Άννα Ρογδάκη, Τάσος Σαμαράς, Σταύρος Τσαλαμπούνης, Σταυρούλα Τσέλιου

Θέατρο Σκιών: Οδυσσέας Κανλής

Σχεδιασμός, κατασκευή φιγουρών: Μιχάλης Μυλωνάς

ΥΓ

Η θεατρική ομάδα που δραστηριοποιείται στη δυτική Θεσσαλονίκη και ετοιμάζει αυτόν τον καιρό το νέο έργο της, "Όλυμπο να βλέπει", έχει πια, εκτός από όνομα, και λογότυπο. Ο "Επίκυκλος/σκηνή δυτικά" ανέβασε (χωρίς όνομα τότε) τις παραστάσεις:

"Καντίνα", 2014

"Πες το ψέμματα", 2016

"Κόκκινο", 2017

"Νυχτοφαγιές", 2018.

Ο πυρήνας του Επίκυκλου ξεκίνησε τη θεατρική διαδρομή του με το έργο

"Ο Σταύρακας ηγάπησεν", 2001  ενώ ο υπότιτλος του Επίκυκλου, το "Σκηνή δυτικά" υπήρξε το όνομα με το οποίο παρουσιάστηκε το δεύτερο έργο της παρέας "Ο δρόμος", 2008.