Δευτέρα, Μαΐου 31, 2010

Λένα κι ας λένε!



Επειδή πέσανε να το φάνε το κοριτσάκι τα καρτάλια των ελληνικών ΜΜΕ κι επειδή το τραγούδι αυτό και το υφάκι της Λένας δεν δένει με την σοβαροφάνεια των ειδικών γιουροβιζιονάδων με ειδίκευση στην αερολογία και τα OPA-τις εν μέσω κρίσης κι επειδή κάπου άκουσα τον Αλκαίο να λέει, μετά την όγδοη θέση, πως λόγω ΔΝΤ δεν ολοκλήρωσε το promotion του OPA και ότι σε όποιες χώρες πήγε τσιμπήσαμε μέχρι και δωδεκάρι, ανεβάζω το βιντεάκι της Λένας και δηλώνω πως το άκουσα για πρώτη φορά το Σάββατο στον τελικό της Γιουροβίζιον και πως τέτοια τραγουδάκια σου φτιάχνουν τη διάθεση από όπου κι αν τα ακούς.



Αυτό είναι το πικάντικο περελθόν της δεκαεννιάχρονης που σόκαρε το κανάλι Star της Ελλάδας το οποίο διακρίνεται για τη σοβαρότητά του και το υψηλό επίπεδο αισθητικής των ρεπορτάζ του! OPA!!!

Πέμπτη, Μαΐου 20, 2010

19 Μαΐου 2010, μια σύμπτωση!


Πόντιοι: Ζητούν τη στήριξη της Πολιτείας για διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας


Θέμα πανελλαδικών εξετάσεων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης

Τετάρτη, Μαΐου 19, 2010

Τ' άκρε μουν / άσκηση αυτογνωσίας εις την ποντιακήν


Τ’ άκρε μουν σίτε αραεύω,
κι υροκλώθω τα βιβλία
ας σον πόνον σασιρεύω
κι αρχινώ την τραγοδίαν, ώι!

Το σκοινίν το κομποσκοίν’
σύρω, παίρω και δεβαίνω,
άκρεν θέλω μα κι εβρήκω
ντο σιμώνω εκεί μακραίνω, ώι!

Ρίζα μουν το Καρς εθάρνα
μα απ’ αλλού εκεί εχπάσταμ’,
κι από άλλον απ’ αλλού
σ’ άτο το απ’ αλλού εβρέθαμ’, ώι!

Ασήν Τραπεζούνταν λένε
οι παλαιοί πως έν η άκρε
κι απατότε πέντε τόπε
σι Πόντονος όλε τα μάκρε, ώι!

Ντο έν η πατρίδα ατσάπας,
ντο εν ατό ντο αγαπούμε,
και φτυλάκιζ’ η καρδία
όντες οξοπίσ’ τερούμε, ώι!

Τ’ ασημί η μαχανάν
και τι μετενί η δουλεία
έγκαν την Γκιουμουσχανάν
να γομούται με χωρία, ώι!

Έρτε ο Ρούσσον κρούει τον Τούρκον
φέρ’ σταυρού την ευλογίαν,
φτάει ο Ρούσσον οξοπίς’
και σταυρών’ μας η Τουρκία, ώι!

Κρούει ο Ρούσσον άλλον μίαν
παίρ’ το Καρς σην Καυκασίαν
τα μποχτσάδας μουν σ’ ωμία
σο Φαχρέλ φτάμ’ κοινωνίαν, ώι!

Σαράντα χρόνε εκεί απάν
εγεννέθανε παιδία
κι είχαν σο κατσίν σουμάδ’
να αραέβνε αλλού ταφία, ώι!

Έρουξαν το έναν σ’ άλλο
τη γης όλε τα μιλέτε
κι όταν τ’ αίμαν ετελέθεν
εσέβαμ’ σ’ άλλον χαμελέτεν, ώι!

Πρόσφυγες αξάν εβγαίνουμ’
σην Ελλάδαν με τα πλοία
Πόντος, Καύκασος εκεί,
κε αδά Μακεδονία, ώι!

Ερζιγκιάν, Φαχρέλ, Μαλόφτσα
τρία τόπε, τρία άκρε
Σαλονίκη ασ’ σο Βατούμ
δύο θάλασσας τα δάκρε, ώι!

Έρημα χωρία εβρήκουμ’
και εφτάματα κεπία,
Τούρκ’ εκεί εφέκαν σπίτε
κι αδά Βουλγάρ’ ρασία, ώι!

Τ’ άκρε μουν σίτε αραεύω,
κι υροκλώθω τα βιβλία
ας σον πόνον σασιρεύω
κι αρχινώ την τραγοδίαν, ώι!

Δευτέρα, Μαΐου 17, 2010

Δίπολο: εντευκτήριο ταλαντούχων φίλων


Και ο Ντίνος Παπασπύρου και ο Βασίλης Ιωαννίδης είναι εκλεκτοί φίλοι και πολύ καλοί σ'αυτό που κάνουν. Και οι δύο ζωγραφίζουν. Και οι δύο γράφουν. Ο Ιωαννίδης διευθύνει και την αίθουσα "δίπολο" όπου διακονεί πέραν των άλλων και τη φιλία. Αναδημοσιεύω εδώ το κείμενο του για την έκθεση του Ντίνου Παπασπύρου:

Εγκαινιάζεται την Πέμπτη 20 Μαΐου η 11η ατομική έκθεση ζωγραφικής του Ντίνου Παπασπύρου με 34 τοπιογραφίες τέμπερες (αστικό και φυσικό τοπίο), στον εκθεσιακό χώρο ΔΙΠΟΛΟ (Δημητρίου Γούναρη 53).
Τα περισσότερα έργα είναι μινιατούρες , αφορούν την Θεσσαλονίκη και τα περίχωρά της, ενώ εκείνα με φυσικό τοπίο απεικονίζουν κυρίως περιοχές της Χαλκιδικής.
Ο Ντίνος Παπασπύρου, γεννημένος το 1938, συνεχίζει την εικαστική παράδοση των προγενέστερων Θεσσαλονικιών ζωγράφων που δέθηκαν με τη γενέθλια πόλη και την απέδωσαν με συστηματικό και βιωματικό τρόπο.Η παράδοση αυτή στις νεότερες γενιές σταδιακά ατονεί φτάνοντας στις μέρες μας μέχρι την οριστική σχεδόν διακοπή της.
Ο Ντίνος Παπασπύρου είναι τοπιογράφος, κατεξοχήν της Θεσσαλονίκης, την έχει ζωγραφίσει εξαντλητικά αποτυπώνοντας κάθε γωνιά της, σ ένα μεγάλο θεματικό φάσμα, ίσως περισσότερο από κάθε άλλον ζωγράφο.Η ιδιότυπη γραφή του, με την υιοθέτηση της στιγματογραφίας την οποία αφομοίωσε και μετάπλασε σ’ ένα προσωπικό ιδίωμα τον καθιστά τον μοναδικό εν ζωή πουαντιγιστή Θεσσαλονικιό ζωγράφο του αστικού χώρου.
Μετά από ένα ενδιάμεσο πέρασμα για μια δεκαπενταετία περίπου (1979-1994),από μια γραφή συγγενική, πιο έντονα στην αρχή, προς του Παπανάκου κυρίως και του Πεντζίκη, επιστρέφει αποκρυσταλλωμένος στον αρχικό στιγματογραφικό τρόπο έκφρασης τον οποίο προσπαθεί να εμπλουτίζει και να ανανεώνει συνέχεια. Ο Ντίνος Παπασπύρου αφηγείται λαϊκότροπα, περιγράφοντας με λεπτομέρειες, πιστά, ρεαλιστικά όχι όμως φωτορεαλιστικά, απροοπτικά και χωρίς φωτοσκιάσεις. Καταχωρεί και καταγράφει την αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης, διάφορες πτυχές και γωνιές της, μνημεία και κτήρια παλιά. Η ματιά του είναι νοσταλγική, μεθοδική, συστηματική, νηφάλια και γαλήνια. Μοιάζει με σύγχρονο ντόπιο περιηγητή που αποτυπώνει εικαστικά την πόλη του, τις ποικίλες όψεις της. Η έντονη φωτεινότητα, η ψηφιδογραφική απεικόνιση με την χρωματική ποικιλία, η άχρονη διάσταση των έργων, η έλλειψη κριτικής και διαλεκτικής προσέγγισης του χώρου, η απουσία του ιδιαίτερου στίγματος της Θεσσαλονίκης με το μουντό, βαρύ και μελαγχολικό κλίμα της, προσδίδουν στα έργα μια υποκειμενική ερμηνεία της πόλης, ακινητοποιημένης στον χώρο της μνήμης, απρόσβλητης στον χρόνο και πλημμυρισμένης στο φως.
Η λαϊκότροπη και η έμμεσα βυζαντινότροπη γλώσσα, μια κάποια αίσθηση ποπ λόγω της χρωματικής γκάμας, τα διακοσμητικά στοιχεία μιας συγγενικής με τα αραβουργήματα προσέγγισης, που με τον χρόνο αυξάνουν σε μια διάταξη γεωμετρική, λεπτή και πυκνή, το κλίμα αρμονίας, ευφορίας και γαλήνης που μεταδίδουν, σκιαγραφούν περισσότερο μια Θεσσαλονίκη του παρελθόντος μεταφέροντας απόηχους μιας βυζαντινής και ανατολίτικης αντίληψης, στην οποία έχουν ενσωματωθεί και λαϊκά στοιχεία.

Βασίλης Ιωαννίδης, λογοτέχνης-ζωγράφος

Παρασκευή, Μαΐου 14, 2010

Μοναδικό έργο του Τάσσου στη Σταυρούπολη



Στο σημερινό Αγγελιοφόρο δημοσιεύεται η είδηση για την μελλοντική αξιοποίηση του Κόκκινου Καπνομάγαζου στη Σταυρούπολη μέσω του ΕΣΠΑ για λογαριασμό της Νομαρχίας. Την είδηση συνοδεύει μια φωτογραφία που ΔΕΝ είναι του κόκκινου καπνομάγαζου. Επειδή, κατά τη γνώμη μου, το κτίριο αυτό είναι μοναδικό όχι τόσο από αρχιτεκτονικής πλευράς αλλά πολιτισμικής, κάνω αυτή την παρέμβαση. Μάλλον την ξανακάνω. Η πρώτη φορά ήταν το 1991. Επανέρχομαι λοιπόν:

Ο κρυμμένος θησαυρός

(Περιοδικό Ο Δημότης, αρ. 1, β΄ περ., Σταυρούπολη, Ιανουάριος 1992)

Eπιβάτης αστικού λεωφορείου βρέθηκα πολλές φορές. Τις περισσότερες, στη γραμμή 32, Ηλιούπολη. Όπως τώρα. Ξεκινάω από την πλατεία Αριστοτέλους και διαλέγω μια θέση στο παράθυρο, στη δεξιά πλευρά. Η διαδρομή, μου είναι γνωστή, το μάτι μου έχει πια εξοικειωθεί με το περιβάλλον, καμιά έκπληξη. Τα μόνα που θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την προσοχή μου είναι κάποια εντυπωσιακά αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες ή μερικές ανθρώπινες φιγούρες, ξεχωριστές, απ' αυτές που μιά στις τόσες, χαλαλίζουν την ομορφιά τους μπροστά στις βιτρίνες των καταστημάτων. Φτάνουμε στην περιοχή Τερψιθέας. Είναι η οσμή του καπνού που κυριαρχεί στα γυναικεία κορμιά που ανεβαίνουν στο λεωφορείο απ' το τέλος της άνοιξης ώς το φθινόπωρο, σ' αυτές εδώ τις στάσεις του ΟΑΣΘ. Πάντα κοιτούσα ποιες και πώς ανέβαιναν τις σκάλες του αστικού. Ποτέ δεν κοίταξα τις σκάλες απ' όπου κατέβηκαν. Οι όγκοι των καπνομάγαζων δεν τράβηξαν ποτέ, ιδιαίτερα, την προσοχή μου. Μέχρι τώρα τουλάχιστον. Σήμερα στρέφω το βλέμμα, που διαπερνά το τζάμι του λεωφορείου, το τζάμι στην είσοδο του κόκκινου καπνομάγαζου, σκοντάφτει σε κάτι
ζωγραφιές, σε κάτι απροσδιόριστο από τόσο μακριά-και με το λεωφορείο να έχει ήδη ξεκινήσει. Δεν προ-λαβαίνω, όπως δεν πρόλαβα τόσες άλλες φορές να συγκρατήσω τίποτε. Όπως εξάλλου χιλιάδες βλέμ-ματα, χιλιάδες φορές έτυχε να είναι στραμμένα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στη σωστή κατεύθυνση. Σκέ,φτομαι πόσο ικανοποιημένοι μένουμε από την επιφάνεια πραγμάτων και καταστάσεων. Πόσο αρκού-μαστε στη φευγαλέα εντύπωση, ανυποψίαστοι για το τι θ' αντικρύζαμε αν επιμέναμε λίγο παραπάνω. Όπως μ' αυτές τις ζωγραφιές. Πόσα πόδια άραγε, οδήγησαν το βλέμμα από το λεωφορείο, μέσα στο κα-πνομάγαζο για να μετατρέψουν τη στιγμιαία εντύπωση σε προσεκτική παρατήρηση, την περιέργεια σε αισθητική απόλαυση; Ο ηλικιωμένος κύριος που κάθεται δίπλα μου, μ' ένα πρόσωπο σκαμμένο απ' τη δουλειά κι ένα βλέμμα βαθύ, γεμάτο γνώση, με σκουντάει στον ώμο και χαμογελάει. Κάτι κατάλαβε. «Ξέρεις τι είναι εκεί μέσα;» με ρωτάει. Βγαίνω από τις σκέψεις μου και του απαντώ πως δεν ξέρω. «Τάσ-σος» μου λέει. Νομίζω πως το μόνο που ψάχνει είναι λίγη κουβέντα κι ενοχλούμαι. «Όχι εγώ αγόρι μου. Τι να το κάνεις το δικό μου τ' όνομα. Αυτός εκεί, που τα ζωγράφισε, Α. Τάσσος γράφει η υπογραφή. 1960». «Και είναι ωραία ζωγραφιά;» ρωτάω. «Ωραία είναι. Να πας να την δεις» λέει και σταματάει την κουβέντα.
Ίσα που προλαβαίνω και κατεβαίνω στην επόμενη στάση. Με το που ανεβαίνω τις σκάλες της εισόδου, νιώθω κάτι σαν τύψη κι ενοχή. Τόσα χρόνια, τόσα χρώματα, τόσοι αγρότες κι αγρότισσες ακινητοποιημένοι στον τοίχο, με ήρεμα, φωτεινά πρόσωπα, σοβαροί κι επιβλητικοί, περιμένουν κάποιον να τους προσέξει. Ένα πεντάπτυχο έργο, τεραστίων διαστάσεων, καλύπτει δύο τοίχους στην είσοδο του καπνομάγαζου. Ένα έργο ζωγραφικής, του χαράκτη Τάσσου, στη Σταυρούπολη.
«Το έργο είναι παραγγελία του Εθνικού Οργανισμού Καπνού στον καλλιτέχνη. Του ζητήθηκε το 1958 για να διακοσμήσει το περίπτερο του Οργανισμού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης», με πληροφορεί μια κυρία, όταν αρχίζω να μπαίνω στα γραφεία για να μαζέψω πληροφορίες. «Έμεινε εκεί για λίγα χρόνια», συνεχίζει, «ύστερα σε κάποια αποθήκη, δεν ξέρω για πόσο, και μετά εδώ. Έχει πολλή μεγάλη αξία».
Βγαίνω από το καπνομάγαζο κι αρχίζω το ψάξιμο. Τον Τάσσο τον γνώριζα σαν χαράκτη. Ζωγραφική όμως; Και μάλιστα το 1960 όταν η πρώτη του
ατομική έκθεση γίνεται το 1936; Όσο διαρκεί το ψάξιμο, τόσο το έργο κατακτά μια σημαντική θέση στην εκτίμηση μου, κι αυτό γιατί μοιάζει με
έναν κρυμμένο θησαυρό. Κυριολεκτικά κρυμμένο. Ξεφυλλίζω όλα σχεδόν τα τεύχη της Επιθεώρησης Τέχνης. Τίποτε για το έργο και λιγοστά πράγματα για τον Τάσσο. Περνάω στον Ζυγό. Η ίδια περίπου κα-τάσταση. Κατάλογοι εκθέσεων, εγκυκλοπαίδειες, ιστορίες τέχνης.
Κενό. Φτάνω με μια κρυφή ελπίδα σ' έναν πολυτελή τόμο: «Η αγροτική ζωή στην τέχνη», Χρύσανθος Χρήστου. Τα ίδια. Το έργο αυτό σαν να μην υπήρξε ποτέ. Ο Τάσσος αναφέρεται παντού, μόνο σαν χαράκτης. Το έργο που βρίσκεται στην Τράπεζα Πίστεως, στην Πλατεία Βαρδαρίου, καταγράφεται στο βιογραφικό σημείωμα που υπάρχει στον κατάλογο που
εξέδωσε το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο. Το ίδιο και η μισοτελειωμένη παραγγελία για το Δημαρχείο του Βόλου. Γι' αυτό το έργο τίποτε. Πουθενά. Ακόμη και ο προσωπικός φίλος του χαράκτη, ο Κίτσος Μακρής, όταν μίλησε στους γειτονικούς Αμπελόκηπους τον Απρίλιο του 1986 δεν αναφέρθηκε σ' αυτόν τον πίνακα. Δεν τον γνώριζε; Δεν ήξερε ότι βρίσκεται εκεί κοντά του; Ποιος ξέρει... Σε μια κουβέντα μου με γνωστό γκαλερίστα της Θεσσαλονίκης μαθαίνω πως σχεδιαζόταν μια έκθεση ζωγραφικής του Τάσσου, που όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, λόγω του θανάτου του καλλιτέχνη, το 1985. Θα παρουσίαζε έργα ειδικά για την έκθεση; Ή μήπως συνέχιζε να ζωγραφίζει όλον αυτόν τον καιρό που μόνο σαν χαράκτη τον γνωρίζαμε; Αυτό είναι και το πιο πιθανό. Πώς όμως άντεξε στον πειρα-σμό τόσα χρόνιο, και κράτησε στη σιωπή αυτήν του την ιδιότητα; Το ζήτημα είναι πως υπάρχει στη Σταυρούπολη, σ' ένα από τα καπνομάγαζα της, ένα τριαντάχρονο, όμορφο, σπάνιο και καταδικασμένο ως τώρα στην αφάνεια έργο. Μήπως έτσι πρέπει να μείνει; Αν η σιωπή γύρω απ' αυτό το έργο δεν είναι σκόπιμη, μπορούμε να θεωρήσουμε πως ήταν επιλογή του καλλιτέχνη; Μάλλον όχι. Μπορεί να μην παρουσίασε, απ' όσο μπόρεσα να βρω, ποτέ τη ζωγραφική του, αυτό το έργο όμως το φιλοτέχνησε για έναν δημόσιο χώρο. Επιμελήθηκε, προφανώς, ο ίδιος την εκτύπωση του σε καρτ ποστάλ, αν σκεφτεί κανείς ότι από το 1948 μέχρι το θάνατο του ήταν καλλιτεχνικός σύμβουλος στο τυπογραφείο Ασπιώτη - Έλκα, όπου και τυπώθηκαν αυτές οι κάρτες.
Το έργο υπάρχει, και βρίσκεται εδώ, ανάμεσα στα πόδια μας. Η αξία του είναι ανυπολόγιστη, όπως και να το δει κανείς. Κι αν είναι να ταράξουμε την ησυχία του, ας το κάνουμε μόνο αν διαθέτουμε τη σοβαρότητα που απαιτείται.

Σημείωση:
Μια πρώτη μορφή του κειμένου αυτού, ακούστηκε από την εκπομπή «Η άλλη πλευρά της πόλης» του Ράδιο Παρατηρητής, το Σάββατο 27 Απριλίου 1991.




Δεν γνωρίζω τι ακριβώς έχει η Νομαρχία και οι υπηρεσίες της κατά νου. Δυστυχώς η Σταυρούπολη δεν κατέβαλε όσες προσπάθειες απαιτούνταν και το κτίριο κατέληξε στη Νομαρχία. Το 1992 όταν δημοσίευα το παραπάνω κείμενο φοβόμουν πως θα πλάκωναν πανεπιστήμια και πανεπιστημιακοί και θα έπαιρναν το έργο από το φυσικό του χώρο και θα το έκλειναν σε κανένα μουσείο. Δεν ενδιαφέρθηκε κανείς. Έχω αλληλογραφία με το Ίδρυμα Α. Τάσσου για το συγκεκριμμένο έργο τότε που ζούσε ακόμα ο Μποστ και η Μαγγιώρου, σύζυγος του Τάσσου. Ας μείνει εκεί κι ας το προσέχουν οι αρμόδιοι για να το χαίρονται οι πολίτες, μου είχαν γράψει. Το καταθέτω, εδώ, ξανά! Μην προκύψει καμία ανακαίνιση και κανένα βάψιμο του κτιρίου και πάει το έργο άκλαφτο!

Τετάρτη, Μαΐου 12, 2010

Χρήστος Θεοδώρου Κανάκης, ο κόκκινος κοινοτάρχης


Υπάρχει στην ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Θεσσαλονίκης ένα όνομα μύθος. Ο πρώτος κομμουνιστής υποψήφιος δήμαρχος στο δήμο Θεσσαλονίκης το 1934 ήταν ταυτόχρονα και υποψήφιος κοινοτάρχης στη νέα κοινότητα των Αμπελοκήπων. Εκλέχτηκε ως μειοψηφία αλλά στην πρώτη κιόλας σνεδρίαση του κοινοτικού συμβουλίου ψηφίστηκε για πρόεδρος της κοινότητας. Τίποτε συγκεκριμένο και σαφές δεν είναι γνωστό γι' αυτόν. Σε ό,τι (λίγο) γράφτηκε γι' αυτόν υπάρχουν πολλές ανακρίβειες. Ένα σημείωμα ανθρώπου που τον γνώρισε έφτασε στα χέρια μου από τον Κώστα Κρικέλη του Κατοίκου Αμπελοκήπων. Το δημοσιεύω εδώ, πριν από ένα χρονολόγιο που συνέταξα. Δε δημοσιεύω εδώ τις πηγές μου. Η έρευνά μου για το Μεσοπόλεμο στη Δυτική Θεσσαλονίκη είναι σε εξέλιξη. Μόλις διαβάσετε το χρονολόγιο θα δείτε γιατί σπεύδω να το δημοσιεύσω. Το τροχαίο που πήρε τη ζωή του Χρήστου Κανάκη έγινε πριν 46 ακριβώς χρόνια. Όσων χρονών ήταν τότε ο Χρήστος Ράπτης που επέζησε του ίδιου τροχαίου και δυο μήνες μετά, μαζί με τον Αφαλή στις Συκιές και τον Μπινιώρη στη Νεάπολη άνοιξε τον κύκλο των κόκκινων δημάρχων στα δυτικά της Θεσσαλονίκης. Ο κόκκινος κοινοτάρχης έδινε τη σκυτάλη στους κόκκινους δημάρχους.

Το σημείωμα:Ο Χρήστος ο Κανάκης ήταν ο πρώτος κοινοτάρχης, την περίοδο των εργατικών αναταραχών εκεί στο 1936. Η πλουτοκρατία ήταν αδίστακτη και είχαμε σχεδόν καθημερινούς αγώνες. Είχαμε την ανάγκη στη Επτάλοφο με το προσφυγικό στοιχείο για αγωνιστή κοινοτάρχη, να νοιαστεί για τον τόπο με τις παράγκες χωρίς ρεύμα νερό και αποχέτευση. Στις εκλογές τότε, δε θυμάμαι ακριβώς πότε, κατάφερε ο κομμουνιστής ο Χρήστος Κανάκης, συνδικαλιστής και πρόεδρος των σιδηροδρομικών και πρώτος πάντα στις απεργίες, να κερδίσει τις εκλογές. Δεν πρόλαβε όμως να ολοκληρώσει τη θητεία του γιατί τον στείλαν εξορία. Στο διάστημα όμως που ήταν κοινοτάρχης, έβαλε καταρχάς φανάρια στους δρόμους με λάμπες πετρελαίου (δεν υπήρχε μέχρι τότε φωτισμός ούτε στους δρόμους). Δεν πρόλαβε να κάνει πολλά πράγματα, όμως έδωσε πνοή στον τόπο, πως αν αγωνιστεί μπορεί να καταφέρει κάτι• αυτό τουλάχιστον ένιωθα εγώ εκεί στην Επτάλοφο. Ποια ακριβώς χρονιά τον πιάσανε και τον στείλανε εξορία δε θυμάμαι, με τα παιδιά του πήγαινα μαζί σχολείο. Τα παιδιά αυτά θυσιάστηκαν για την πατρίδα στη διάρκεια του δεύτερου αντάρτικου, ήταν στο Δημοκρατικό στρατό, τον έναν φαίνεται πως τον έφαγε η ασφάλεια στη Θεσσαλονίκη γιατί τον πιάσανε και για βδομάδες, ο ραδιοφωνικός σταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα» έκανε διαρκώς εκκλήσεις για την τύχη του. Μέχρι σήμερα κανείς δεν γνωρίζει τι απέγινε. Εξαφανίστηκε! Αυτός ήταν ο Τάκης, ο μικρός. Ο άλλος ο μεγάλος ο Θόδωρος που ήταν συνομήλικός μου, σκοτώθηκε στο Δημοκρατικό στρατό. Η οικογένεια Κανάκη δηλαδή θυσιάστηκε στο λαϊκό κίνημα, ο δε Χρήστος Κανάκης σκοτώθηκε κι αυτός, δεν γνωρίζω πώς ακριβώς.

Τον Κανάκη τον ξανασυνάντησα στην εξορία, όταν το 47 βρεθήκαμε στην Ικαρία. Τον θεωρούσα σαν δεύτερο πατέρα μου, αυτός πολύ λίγο με ήξερε εμένα Έμαθα ότι ήταν γραμματέας της λεγόμενης παλιάς κεντρικής επιτροπής, παλιάς, προσωρινής δε θυμάμαι. Ο Κανάκης ήταν από αυτούς που δε συμφωνούσε με το γράμμα και το πνεύμα του Ζαχαριάδη, όσον αφορά τον πόλεμο (του 1940). Μου έλεγε αργότερα ότι ήταν σφάλμα που εμείς πήραμε μέρος σε έναν πόλεμο που ήταν καθαρά ιμπεριαλιστικός, πόλεμος για το μοίρασμα των αγρών, για το μοίρασμα του κόσμου
Και σε βάρος των λαών. Το 36, με τις απεργίες των σιδηροδρομικών, είχε ξαπλώσει στις ράγες των τρένων. Ο Κανάκης ήταν ο άνθρωπος ο οποίος εμψύχωνε τους εργάτες κι όταν οι εργάτες βλέπαν τον Κανάκη μπροστάρη, ό,τι κι αν πιστεύανε, όσο δειλοί κι αν ήτανε, τελικά συμμετείχαν στον αγώνα. Θυμάμαι πως η φράση «Έρχεται ο Κανάκης» κινητοποιούσε τους πάντες, λες και ντρεπόντουσαν να μην τους δει στις πίσω γραμμές του αγώνα. Ο Κανάκης ήταν ο άνθρωπος ο οποίος σε εμπνέει, σε γεμίζει εμπιστοσύνη και σου δίνει κουράγιο να πας μπροστά. Μου έκανε εντύπωση που έβλεπα καθημερινούς, ήσυχους ανθρώπους να γίνονται μπροστάρηδες γιατί ήταν ο Κανάκης που τους εμψύχωνε, Και φυσικά ο Κανάκης πάντα πήγαινε μπροστά. Ο Κανάκης για την Επτάλοφο ήταν ήρωας, στο όνομά του ορκιζόμασταν. Ακόμα κι όταν πήραμε τη δημοτική αρχή το 63, λειτουργούσαμε στο πνεύμα του Κανάκη, αν και ο ίδιος δε ζούσε πια.

ΚΚ, 31.3.2010 προς ΣΛ: Δεν προκύπτουν και πολλά πράγματα από τη συνέντευξη, ελπίζω έστω και μια πρόταση να σου φανεί χρήσιμη.
Η συνέντευξη έγινε το Μάιο του 2007 στη Γλυφάδα, με τον Παναγιώτη Ασλανίδη, Αμπελοκηπιώτη, γεννηθέντα το 1924 και διατελέσαντα πρόεδρου δημοτικού συμβουλίου Αμπελοκήπων το 1963. Πάντως είναι ο μόνος που φαίνεται να γνωρίζει προσωπικά τον Κανάκη και να μιλά για αυτόν.


Το χρονολόγιο:
19.10.1928: Διαγραφή από το Σύνδεσμο Σιδηροδρομικών ως κομμουνιστής.
10.02.1934: Συλλαμβάνεται για διοργάνωση παράνομης συγκέντρωσης. Είναι υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης και ταυτόχρονα υποψήφιος στην κοινότητα Αμπελοκήπων.
11.02.1934: Εκλέγεται με τρεις συντρόφους του στην κοινότητα Αμπελοκήπων ως μειοψηφία. Στο δήμο Θεσσαλονίκης έλαβε 3382 σταυρούς και ήρθε τρίτος μετά το Νικόλαο Μάνο (εξελέγη δήμαρχος Θεσσαλονίκης) και το Μηνά Πατρίκιο.
07.04. 1934: Αλλάζουν τα όρια της κοινότητας Αμπελοκήπων αφήνοντας τα νεκροταφεία Αγίας Παρασκευής εκτός κοινότητος. Δραστηριοποίηση της μειοψηφίας για το ζήτημα της απόδοσης των νεκροταφείων της Αγίας Παρασκευής στο Δήμο Θεσσαλονίκης και διεκδίκησης μέτρων υπέρ των φτωχών της κοινότητας, πριν την συγκρότηση σε σώμα του κοινοτικού συμβουλίου.
16.04.1934: Συνέρχεται σε πρώτη συνεδρίαση το κοινοτικό συμβούλιο Αμπελοκήπων και, εκλέγει τον Χρήστο Κανάκη πρόεδρο της κοινότητας.
03.05.1934: Η κοινότητα πλέον υπέρ της παραμονής του νεκροταφείου στη δικαιοδοσία της.
09.05.1934: Ο πρόεδρος σύντροφος Κανάκης και οι κόκκινοι σύμβουλοι κάλεσαν το λόχο των σιδηροδρομικών για να ανοίξει αυλάκια να φύγει το νερό από τις πλημμύρες που έπληξαν την κοινότητα.
23.07.1934: Τηλεγράφημα διαμαρτυρίας προς την κυβέρνηση κατά του δήμου Θεσσαλονίκης από τις νέες κοινότητες.
Μάρτιος 1935: Παύση και απόλυση όλων των αιρετών από την Τοπική Αυτοδιοίκηση σαν συνέπεια του κινήματος των βενιζελικών.
09.06.1935: Υποψήφιος βουλευτής Θεσσαλονίκης του Ενιαίου Μετώπου Εργατών-Αγροτών.
24.02.1936: Περιοδεία του βουλευτή Σινάκου με το παυμένο κοινοτικό συμβούλιο στο συνοικισμό.
05.06.1936: Εικοσιτετράωρη πανεργατική απεργία στη Θεσσαλονίκη κατά της απαγόρευσης του Ενοποιητικού Συνεδρίου. Η απόφαση πάρθηκε μετά τη διάλυση σύσκεψης 53 οργανώσεων. Ο Κανάκης συλλαμβάνεται για να εκτοπιστεί.
06.06.1936: Επιβίβαση στο ατμόπλοιο Κίμων για τον Αη Στράτη.
12.06.1936: Ορκωμοσία επαναφερθέντων αιρετών. Ο Κανάκης ορκίζεται και επιστρέφει στην εξορία.
1936-1939: Ο πλειοψηφών σύμβουλος των κοινοτικών εκλογών Χρήστος Αρβανίτης τον αντικαθιστά στην προεδρία της κοινότητας μέχρι το 1939 που παραδίδει κι αυτός σε άλλον.
Κατοχή: Υπάρχουν αναφορές για τη δράση των γιων του στην Εθνική Αντίσταση.
Μετά τον πόλεμο: Εικονίζεται σε φωτογραφία εξορίστων στη Μακρόνησο, χωρίς αναφορά στο χρόνο εκτόπισής του. Το 1947 αναφέρεται ως εξόριστος στην Ικαρία.
06.07.1963: Υπογράφει αυτός, η σύζυγός του Μαρία και άλλοι 123 συγγενείς πολιτικών προσφύγων για τον επαναπατρισμό τους.
10.10.1963: Συλλαμβάνεται μαζί με τον Χρήστο Ράπτη και άλλους επειδή πετάει προκηρύξεις του κόμματός του. Αθωώνονται την επόμενη μέρα και οι τριάντα συλληφθέντες. Ο Ράπτης ήταν υποψήφιος βουλευτής της ΕΔΑ στις εκλογές του 1961 (29.10.1961) με επάγγελμα αρτεργάτης, πολιτικός εξόριστος Αγίου Ευστρατίου.
14.10.1963: Ανακήρυξη υποψηφιοτήτων Χρήστου Κανάκη και Χρήστου Ράπτη ως υποψηφίων βουλευτών της ΕΔΑ για την πόλη της Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 1963 (3.11.1963).
21.10.1963: Ο Κανάκης υποδέχεται τον Πασσαλίδη πρόεδρο της ΕΔΑ στη μεγάλη συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης.
18.02.1964: Ο Κανάκης παίρνει 5980 σταυρούς. Είναι τρίτος και εκλέγονται δύο βουλευτές της ΕΔΑ στις εκλογές του 1964 (16.02.1964).
13.5.1964: Σκοτώνεται σε τροχαίο ατύχημα ο Χρήστος Κανάκης και ο Μιχ. Σκουπακίδης. Τραυματίζεται ο Χρήστος Ράπτης. Επέστρεφαν από συνεδρίαση της ΕΔΑ στην Αθήνα. Δυο μήνες μετά, στις 5.7.1964 γίνονται δημοτικές εκλογές και ο Χρήστος Ράπτης εκλέγεται δήμαρχος Αμπελοκήπων. Είναι 67 ετών ο Κανάκης και 46 ο Ράπτης.
14.5.1964: Κηδεία του Χρήστου Κανάκη. Αναφέρονται ως συγγενείς η σύζυγος Μαρία, τα τέκνα Νίτσα-Γεώργιος, Δημήτριος, Θεόδωρος. Το δημοτικό συμβούλιο Αμπελοκήπων συνεδριάζει εκτάκτως και εγκρίνει ψήφισμα δια του οποίου εκφράζει τα συλλυπητήριά του, αποφασίζει να καταθέσει στεφάνι και να παρακολουθήσει σύσσωμο την κηδεία. Δήμαρχος είναι ο Γεώργιος Τζεκάκης.

Δευτέρα, Μαΐου 03, 2010

Μια συνέντευξη ενός καθηγητή σε μια εφημερίδα

Από συνέντευξη του καθηγητή Άρι Καζάκου:

Οι οικονομικές αγορές έχουν σχέση με τους κανόνες λειτουργίας της δημοκρατίας;

Εχουν σχέση ευθείας αντινομίας. Αυτό που αποκαλούμε «αγορά» είναι ευφημισμός (δε μιλάμε για τα καταστήματα και τις επιχειρήσεις). Είναι ένας συρφετός από γκάνγκστερ και εκβιαστές που έχουν πέσει στις κοινωνίες και απορροφούν κάθε ίχνος πλούτου μόλις παραχθεί, στην πηγή του. Εγιναν εκλογές πριν από μερικούς μήνες. Εξελέγη η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και αυτήν τη στιγμή τη χώρα κυβερνά μία ομάδα ειδικών από ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ. Αυτό αποτελεί μία μεγάλη ανατροπή της βασικής δημοκρατικής συνθήκης. Δε μας κυβερνά αυτός που εκλέγουμε, δεν ελέγχουμε αυτόν που εκλέγουμε. «Κουμάντο» δεν κάνει ο κυρίαρχος λαός αλλά μία ολιγαρχία, εθνική και υπερεθνική. Δεν πρόκειται, λοιπόν, μόνο για μία επαναδιαπραγμάτευση των εργασιακών σχέσεων και ατομικών δικαιωμάτων, αλλά για μία επαναδιαπραγμάτευση της δημοκρατίας, της δουλειάς και της ζωής μας.

Όλη η συνέντευξη στον Αγγελιοφόρο.
Ξεφυλίζω εφημερίδες χρόνια τώρα. Για λίγα κείμενά τους μπορώ να πω πως τα διάβασα με ευχαρίστηση γιατί μάθαινα από αυτά. Τέτοιο κείμενο είναι αυτότου κ. Καζάκου.