Δευτέρα, Μαρτίου 31, 2014

Ξανά ξεναγήσεις στην οδό Λαγκαδά, 6 Απριλίου 2014

Ενώ είχα δημοσιοποιήσει την επιθυμία μου να επαναλάβουμε τις ξεναγήσεις κατά μήκος της οδού Λαγκαδά, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από εκπαιδευτικό του σχολείου μεταναστών Οδυσσέας που μου ζητούσε ακριβώς αυτό: μια ξενάγηση κατά μήκος της οδού Λαγκαδά. Έτσι λοιπόν την Κυριακή 6 Απριλίου 2014, στις 11 το πρωί θα ξεκινήσουμε από τα κοιμητήρια της Αγίας Παρασκευής και θα καταλήξουμε στο στρατόπεδο Παύλου Μελά. Λίγα λόγια για τη διαδρομή:

 Μια διαδρομή κατά μήκος της οδού Λαγκαδά στη δυτική Θεσσαλονίκη μπορεί να εξελιχθεί σε μια περιήγηση σε τόπους και εποχές. Όλη, ή σχεδόν όλη, η ιστορία της Θεσσαλονίκης αναδύεται μέσα από τη βόλτα σε κτίρια και σε ταφικά σύνολα που σημάδεψαν αυτόν το δρόμο από την αρχή της χάραξής του και πριν, ακόμα, απ’ αυτήν.

Σημείο 1: Ορθόδοξο νεκροταφείο Αγίας Παρασκευής

Μια καλή αφορμή για να μιλήσει κανείς για τον ταραγμένο 19ο αιώνα και την αντιπαλότητα των ορθόδοξων κοινοτήτων στην οθωμανική Θεσσαλονίκη, τη συνδρομή των Ελλήνων της διασποράς ως Εθνικών Ευεργετών, τη φρίκη των εκτελέσεων στον καιρό της Κατοχής.


Σημείο 2: Καθολικό νεκροταφείο.

Η έξοδος από τα νεκροταφεία της Αγίας Παρασκευής μας οδηγεί πίσω από τα κτίρια του ΟΑΕΔ της οδού Λαγκαδά

και στη διαδρομή μας αποκαλύπτονται τα, σχεδόν άγνωστα, Καθολικά Κοιμητήρια στο βάθος.

 Εδώ μπορεί κανείς να βρει μπροστά του την ευρωπαϊκή αύρα της Θεσσαλονίκης και να συναντήσει ονόματα που συνεισέφεραν στην οικονομική, θρησκευτική-κοινωνική και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της.

Η καγκελόπορτα είναι το πέρασμα στα Συμμαχικά Κοιμητήρια του Ζέιτενλικ, ένας μαγικός τόπος και για τον περιηγητή.

Σημείο 3: Συμμαχικά Κοιμητήρια

 Ο παγκόσμιος χαρακτήρας του πολέμου αποτυπώνεται στο πολυεθνικό αυτό κοιμητήριο μπολιασμένος με το συγκινητικό καθήκον μιας οικογένειας να τροφοδοτεί με φύλακες το πιο επισκέψιμο τμήμα του.

Μια άγνωστη Θεσσαλονίκη μας περιμένει κατά τη διαδρομή μας από τα Συμμαχικά προς τη Μονή Λαζαριστών. Τα Αρμένικα!


Σημείο 4: Κτίρια καθολικών

Η πρώτη οικονομική, πολιτική (με την ευρύτερη έννοια) επένδυση στη δυτική ύπαιθρο της Θεσσαλονίκης και η πρώτη αλλαγή χρήσης ιστορικού κτιρίου στη σύγχρονη εποχή.


Σημείο 5: Στρατόπεδο Παύλου Μελά

Παρελθόν και μέλλον τρυπώνουν στην κουβέντα καθώς κανείς τριγυρνάει στα ερειπωμένα πια κτίρια του στρατοπέδου που σημάδεψε την περιοχή με την παρουσία του διαχρονικά και με την φρίκη που εξέπεμψε στα χρόνια της Κατοχής. Στα χώματά του συναντώνται τα πρώτα μεταβυζαντινά χρόνια ίσως και τα ύστερα βυζαντινά με έργα ζωής όπως ο υδραγωγός του Λεμπέτ αλλά και ο εικοστός αιώνας με την φρίκη του πολέμου και σπαράγματα από το κατεστραμμένο εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης και τα κτίρια αποθήκες μελλοθάνατων ανθρώπων θύματα του φασισμού.





.



Κυριακή, Μαρτίου 30, 2014

Οι αριθμοί μου





1970.
 Τρία χρόνια στην Θεσσαλονίκη και γυμνάσιο. Στ΄ Γυμνάσιο Αρρένων. Η διαδρομή από τον Εύοσμο στην Σταυρούπολη, ήταν μετρημένη με μία ΙΟΝ αμυγδάλου, η οποία με κρατούσε παρέα, ακριβώς μέχρι την εξώπορτα του σχολείου. Ακόμη δεν μπορούσε να μ’ ενδιαφέρει η συνοικία. Έβλεπα τον μεγάλο δρόμο, την οδό Λαγκαδά και καταλάβαινα. Πού αλλού να στηθεί σχολείο που να έχει μαθητές από τον Δενδροπόταμο, την Επτάλοφο, την Ξηροκρήνη, τον Εύοσμο, το Κορδελιό, την Ηλιούπολη, τη Σταυρούπολη, την Πολίχνη, τη Νεάπολη, την Ευκαρπία, το Ωραιόκαστρο και την Λητή; Σαράντα τέσσερα χρόνια από τότε.
1976.
Τα χρόνια του γυμνασίου τελειώνουν. Έξι ολόκληρα χρόνια στο ίδιο σχολείο, που εν τω μεταξύ έπαψε να είναι το μοναδικό των δυτικών συνοικιών. Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, βιογραφικό στην Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας αλλά τέλεια αδυναμία να καταφέρω να ταιριάξω με τους μετανάστες φοιτητές και τα χούγια τους. Γνωριμία εξ αιτίας της αδερφής μου με τον Πανσπουδαστικό σύλλογο Σταυρούπολης, κομματική μεταγραφή από το Πανεπιστήμιο και η πολιτική μου σταδιοδρομία ξεκινούσε στην ίδια συνοικία όπου έβγαλα το εξατάξιο γυμνάσιο και με δραστηριότητες που από τότε με σημαδεύουν. Μέχρι σήμερα. Τριάντα οκτώ χρόνια.
1978.
Έντονη φοιτητική ζωή, με γκαλερί, κινηματογράφους, Alle house και τα υποχρεωτικά εργαστήρια. Η χρονιά πήγαινε με τα τέσσερα, ήρθε κι ο σεισμός και την αποτελείωσε. Φαινόταν πια καθαρά πως θα έκανα το Φυσικό, Ιατρική: έξι χρόνια. Δεν με πείραζε όμως. Ανακάλυπτα έναν κόσμο που με ενθουσίαζε. Τα χρόνια στον Πανσπουδαστικό ήταν από τα πιο παραγωγικά. Την προηγούμενη χρονιά είχα δώσει την μάχη μου μ’ αυτούς που θεωρούσα παλιά φρουρά και που τους κατηγορούσα πως πρόσεχαν περισσότερο το κόμμα τους παρά τον σύλλογο. Οι εκλογές του 1977 ήταν η αφορμή να φανεί μια αντιπολίτευση που δεν είχε σχέση με ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ. Την είχα κερδίσει εκείνη τη μάχη. Έτσι, το 1978 ήμουν πια έτοιμος να βοηθήσω περισσότερο τον πολιτικό μου χώρο. Ο Χρήστος Τσακίρης διεκδικούσε την δημαρχία και τάχθηκα στο πλευρό του. Έγραφα τα πανώ και στόλιζα με γελοιογραφίες μου το εκλογικό του κέντρο. Τα καταφέραμε. Βγήκε δήμαρχος. Πέρασαν τριάντα έξι χρόνια από τότε.
1981.
Η ρετσινιά του διανοούμενου και του κουλτουριάρη αμαύρωνε την κομματική μου εικόνα. Οι διάφοροι επίδοξοι καθοδηγητές μου επέμεναν να μου μεταφέρουν τη νέα κομματική γραμμή κι εγώ, μαζί και μ’ άλλους κάναμε τα δικά μας. Ο σύλλογος τα πήγαινε καλά, αλλά η σχέση με το κόμμα όλο και στράβωνε. Το δεκαεφτά τα εκατό, σαν εκλογικός στόχος μου έκοβε τα πόδια. Ένιωθα προδότης που δεν πίστευα πως μπορούσε το ΚΚΕ να μπει στην δεύτερη κατανομή. Η παρουσία μου στο σύλλογο μ’ έκανε να γνωρίσω και κάποια πράγματα από την ίδια τη συνοικία. Γνώρισα τους παππούδες της Εθνικής αντίστασης και αγράμματους που μάθαιναν ανάγνωση στα γραφεία με τον Ριζοσπάστη. Από τις καλύτερές μου στιγμές ήταν οι μάχες με την αστυνομία για να μπορέσουν οι αγωνιστές να παρελάσουν με τα λάβαρα της Εθνικής Αντίστασης. Έγινε η αλλαγή με τον Ανδρέα Παπανδρέου και αντέδρασα όσο μπορούσα στο πρώτο του φιρμάνι που έλεγε πως οι κατά τόπους δήμαρχοι θα καταθέτουν στο εξής στεφάνια εκ μέρους των αγωνιστών. Δεν το χωρούσε το μυαλό μου. Μπορεί να συγχώρεσα τον Τσακίρη που το 1979 δεν επέτρεψε στον σύλλογο να κάνει εκδήλωση για την ειρήνη με Bob Dylan και Joan Baez μαζί με Σαββόπουλο και Λεοντή, αλλά δεν πίστευα πως θα συμμετείχε στο περίφημο moratorium. Την προηγούμενη ακριβώς χρονιά ένας αγωνιστής της Αντίστασης, σε διπλανή συνοικία, υπέκυψε πάνω στα επεισόδια με την αστυνομία. Κι άντε εμείς είχαμε αριστερό δήμαρχο. Ποιος θα εκπροσωπούσε ποιον σε άλλους δήμους; Το πράγμα όμως χειροτέρεψε όταν κατάλαβα πως το ΚΚΕ που δεν αντέδρασε στον Ανδρέα, δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί του με τους μικρούς. Δεν επιτρεπόταν λοιπόν στο ΚΚΕ εσωτερικού και στον Ρήγα Φεραίο να καταθέσουν στεφάνι κατά τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου επειδή το κόμμα αυτό δεν εκπροσωπούνταν στην βουλή. Κι οι Ρηγάδες είχαν την φαεινή ιδέα να δώσουν το στεφάνι τους σ’ έναν παππού, που δεν τον ήξερα αλλά άκουγα πως υπήρξε Μακρονησιώτης κι άντεξε χωρίς να κάνει δήλωση. Δεν μ’ ενδιέφερε και δεν μ’ ενδιαφέρει ακόμα τι ακριβώς έκανε παλιά αυτός ο άνθρωπος. Εκείνη τη στιγμή τα μάτια μου έβλεπαν μια απαίσια πράξη: σκύβω το κεφάλι στον μεγάλο και τρίβω την μούρη του μικρού. Όταν λοιπόν ήρθε η σειρά του παππού και η πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου διέταξε την μπάντα (τρομάρα μας, λόγω πολιτιστικής πολιτικής διαθέταμε και μπάντα), την διέταξε λοιπόν να παίξει τον εθνικό ύμνο κηρύσσοντας το τέλος της γιορτής. Ο παππούς έμεινε μετέωρος και σαστισμένος. Ακόμα καμαρώνω από τότε που μαζί με τον αδελφικό μου φίλο και σύντροφο στην ΚΝΕ κάναμε χωρίς να το πολυσκεφτούμε ένα βήμα μπροστά χειροκροτώντας με δύναμη τον παππού ο οποίος αναθάρρησε, κατέθεσε το στεφάνι του κι εμείς υπογράψαμε την κομματική μας καταδίκη. 1981. Τριάντα τρία  χρόνια από τότε.
1982.
Παραβρέθηκα στη συνέλευση που με διέγραψε. Ετοίμαζα μια εκδήλωση με φίλους μου, με δικά μας τραγούδια και ποιήματα και μουσικές και ταινίες super 8. Μας κυνήγησαν. Όλες οι κόβες της Θεσσαλονίκης είχαν τα κείμενά μας και απαγόρευαν στους συλλόγους που ελέγχανε να μας βοηθήσουν. Βρέθηκε το Μουσικό Εργαστήρι Ευόσμου και στέγασε την προσπάθειά μας. Νιώθαμε νικητές. Το Νοέμβρη παίρνω το πτυχίο μου και πηγαίνω φαντάρος. Τα Χριστούγεννα τυπώνεται το τεύχος της Διαγωνίου με τα πρώτα μου ποιήματα. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ξεκίνησε το περιοδικό αυτό την χρονιά που γεννήθηκα, το 1958. Ένιωθα πως δεν μου αξίζει το κυνηγητό του ΚΚΕ. Ήμουν όμως αποφασισμένος να μην σταματήσω να κάνω ό,τι έκανα. Τριάντα δύο χρόνια από τότε.
1989.
Επτά χρόνια στη μεγάλη οικογένεια της ανένταχτης αριστεράς. Με συγγραφικό έργο που μεγάλωνε. Κι έρχεται το μεγάλο νέο. Τα βρίσκει ο Φλωράκης με τον Κύρκο. Η αριστερά ενώνεται. Για μένα, Κοσκωτάς και Παπανδρέου και παραγραφή και συνεργασία με Μητσοτάκη ήταν και παραμένουν λεπτομέρειες. Το μεγάλο γεγονός ήταν πως η Αριστερά ξαναμπαίνει στην πολιτική σκηνή και τραβάει τα φώτα πάνω της. Οι πρωταγωνιστές δεν άντεξαν. Ο Ανδρέας ξανά νίκησε, το ΚΚΕ ξανά τραβήχτηκε στο καβούκι του κι εγώ έμεινα από τότε να βλέπω με την λάμψη του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, όταν προοδευτικά όλοι εγκατέλειπαν το σκάφος. Μένω ακόμη. Είκοσι πέντε χρόνια από τότε.
1990.
Το ΠΑΣΟΚ βγήκε στην αντεπίθεση. Επίσημα συνεργάστηκε με τον Χρήστο Τσακίρη και ανεπίσημα σηκώνει ψηλά το άστρο του Σπύρου Μπαρούτα. Είμαι λίγο μακριά από την πολιτική. Μ’ ενδιαφέρουν πολύ τα βιβλία μου και οι δημοσιεύσεις, αλλά έχω το σαράκι. Γίνεται η αλλαγή σε όλες σχεδόν τις δυτικές συνοικίες. Πέφτουν κάστρα. Πόσο ακόμα θα είμαι στην απέξω; Συμμετέχω σε κάποια προσπάθεια να στηθεί μια κίνηση πολιτών στον Εύοσμο και βρισκόμαστε σε καλό σχετικά δρόμο. Κολλάμε μόνο στο δυσκίνητο των πολλών ατόμων και την διστακτικότητα των παιδιών του ΚΚΕ να μπουν με ορμή στο παιχνίδι. Τότε με βρίσκουν δυο παλικάρια από Ηλιούπολη και η πρότασή τους μ’ ενθουσιάζει. Όχι μεγάλες κινήσεις και σχήματα. Αστική μη κερδοσκοπική Εταιρεία, εκπομπές σε ραδιόφωνο, ακτίνα δράσης οι δυτικές όλες, θέματα πολιτικής και τέχνης. Η Άλλη Πλευρά είναι γεγονός. Μια από τις καλύτερές μου στιγμές. Σαν αστείο λέγαμε μεταξύ μας πως ό,τι σχεδιάζουμε θα το περιλάβουν στα προγράμματά τους οι επόμενοι υποψήφιοι δήμαρχοι. Κι έτσι έγινε. Μονή Λαζαριστών, επανάχρηση βιομηχανικών κελυφών και καπνομάγαζα, τοπική ιστορία και άλλα πολλά. Δεν αντέξαμε πολύ. Ο Δήμος που κατά την μεταπολίτευση προσπαθούσε να τονώσει τους μαζικούς φορείς και τα σωματεία τώρα τα απορρόφησε όλα. Στην περίπτωση της Άλλης Πλευράς, το τέλος ήρθε από την οργανική συμμετοχή μελών της, πρώτα στους εκλογικούς συνδυασμούς και κατόπιν στον ίδιο τον Δήμο. Είκοσι τέσσερα χρόνια από τότε.
1994.
Για πρώτη φορά υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος. Οι συνεργάτες του Τσακίρη στο ψηφοδέλτιο της Δημοτικής Κίνησης για τη Σταυρούπολη και ο ίδιος ο Τσακίρης στη θέση του Πιλάτου. Αρνείται να πάρει θέση υπέρ κάποιου συνδυασμού, αφού φυσικά το ΚΚΕ κατεβάζει κι αυτό δικό του ψηφοδέλτιο. Βγάζουμε δύο συμβούλους και το 10% δεν είναι και πολύ άσχημο. Αυτό προσπαθώ να υπερασπιστώ εγώ μέσα στην παράταξη, αλλά κάποιοι άλλοι θεωρούσαν πως ηττηθήκαμε επειδή δεν πήραμε τον δήμο. Το γεγονός πως ο Μπαρούτας τα κατάφερνε και πως το ΠΑΣΟΚ ακουμπούσε το 50% στη Σταυρούπολη, ούτε που το λογάριαζαν. Πριν είκοσι χρόνια.
1996.
Ξέχασα να σας πω πως από το 1988 είμαι παντρεμένος κι από το 1993 διορισμένος με πρώτη οργανική στο Σουφλί. Το 1996 λοιπόν αποφασίζω να εγκατασταθώ στη Σταυρούπολη και κάποιος φίλος με φέρνει σ’ επαφή με τον Σπύρο Μπαρούτα ο οποίος πουλάει το σπίτι του. Να μην τα πολυλογούμε, είμαι πια οικογενειάρχης και κάτοικος Σταυρούπολης. Έχω έτοιμο το μεγάλο μου βιβλίο. «Από το Βαρδάρι ως το Δερβένι». Χριστούγεννα βγαίνει κι ας γράφει πάνω 1997 για ευνόητους λόγους. Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
1998.
Η πολιτική είναι άτιμο πράγμα. Αλλιώς το έλεγε η μάνα μου αλλά δεν πειράζει. Ξανά δημοτικές. Δεν μπορεί ένα αριστερό ψηφοδέλτιο να κερδίσει τον δήμο όσο ασχολείται με την ενδοαριστερή φαγωμάρα και διάσπαση. Είμαι οπαδός της συνεργασίας με την παράταξη του Σπύρου Μπαρούτα και βρίσκομαι μ’ έναν μαγικό τρόπο να ηγούμαι ψηφοδελτίου που κατεβαίνει αυτόνομα και με τους μισούς που θέλανε αυτόνομη κάθοδο  να πηγαίνουν με τον Μπαρούτα. Πήγα στο σπίτι του με τρία κορίτσια όπως κι αυτός. Κατέβηκα για δήμαρχος όπως κι αυτός. Με λέγανε Σπύρο όπως κι αυτόνα. Εκεί σταματάνε οι ομοιότητες. Αυτός βγήκε δήμαρχος κι έκανε και τον γιο κι εγώ ξαναγύρισα στα βιβλία. Πριν δεκαέξι χρόνια.
2000.
Δεν μ’ αφήνουνε ν’ αγιάσω. Ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές του 1998 μου ζητάει ευθέως να στηρίξω τους πρώην συντρόφους μου και να γίνουμε πάλι φίλοι όπως παλιά. ΣΥΝ και ΠΑΣΟΚ μια αγκαλιά. Αρνούμαι. Μετά από δύο χρόνια μπαίνει στη ζωή μου ο Διαμαντής Παπαδόπουλος. Μου προτείνει να κάνω κάτι για την ιστορία της Σταυρούπολης και μου υπόσχεται πως δεν έχει καμία σχέση η πρότασή του με την πολιτική μου θέση. Δεν τον πιστεύω αλλά δέχομαι. Το Ιστορικό Αρχείο ξεκινάει την πορεία του. Μπορεί ο Διαμαντής να μην το συνέδεε με κάτι άλλο (που αμφιβάλλω) αλλά ο δήμαρχος και κάποιοι άλλοι σίγουρα το συνέδεαν. Γι’ αυτό και μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η δραστηριότητα ένιωθα περίπου σαν παράνομος κι ενώ είναι από τις πιο σημαντικές δουλειές μου, δεν μπόρεσα να την χαρώ όπως θα ήθελα. Πριν δεκατέσσερα χρόνια.
2002.
Αρχή μιας μοναχικής πορείας. Οι μάχες δίνονται για να πετύχεις κάτι που το πιστεύεις πολύ. Καμιά φορά κι ένας φτάνει. Δεν θέλω κανενός είδους ομοφωνία. Γι’ αυτό δίνω την εκλογική μάχη με τη Σύγχρονη πόλη με επικεφαλής τον Διαμαντή Παπαδόπουλο. Επειδή διαφωνώ με μερικούς, επειδή συμφωνώ με κάποιους άλλους κι επειδή ενθουσιάζομαι με ορισμένες πλευρές πολλών. Δεν είναι πάντα όλοι οι καλοί από την πλευρά μας και οι κακοί από τους αντίπαλους. Καλοί και κακοί υπάρχουν παντού. Τα καθαρά σχήματα οδηγούν στο περιθώριο ή στον ολοκληρωτισμό. Ο καιρός που υπάκουα στο απόφθεγμα πως ο χειρότερος κνίτης είναι καλύτερος κι από τον καλύτερο πασόκο και ρημάξαμε τον Πανσπουδαστικό πέρασε πια. Σήμερα μπορώ να μιλάω με όλους. Αντίπαλο θα κάνω κάποιον όταν χρειαστεί. Όχι επειδή ανήκει σε άλλο κόμμα. Εκλέγομαι σαν δημοτικός σύμβουλος και η Σύγχρονη πόλη του Διαμαντή αναλαμβάνει τη διοίκηση του Δήμου Σταυρούπολης.
2003.
Δεν ξεκίνησα όπως το περίμενα. Τα γραμμάτια που έπρεπε να εξοφληθούν από τον δήμαρχο απέναντι στους εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους του ήταν πολλά. Μια επετηρίδα των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, μια άλλη των στελεχών της ΝΔ, μια τρίτη των δημοτικών συμβούλων που διέπρεψαν στην συλλογή ψήφων, έδιωξαν από το προσκήνιο την προτεραιότητα πολιτικών θέσεων και έβαλαν μπροστά μια ιδιότυπη συναλλαγή. Οι πολιτικές μου θέσεις για τα Νομικά Πρόσωπα του Δήμου Σταυρούπολης και η επιμονή μου για δημιουργία Πολιτιστικής πολιτικής μέσω μιας (καταργημένης από τις αρχές της δεκαετίας του 1990) Αντιδημαρχίας Πολιτισμού εκλήφθηκαν ως μία από τις συνηθισμένες φιλοδοξίες επίδοξων σωτήρων και δεν εισακούστηκαν. Καταθέτω τις θέσεις μου και στην παράταξη και στο Δημοτικό Συμβούλιο και ανεξαρτητοποιούμαι. Πριν έντεκα χρόνια.
2005.
Ο Διαμαντής Παπαδόπουλος επανέρχεται σε συζητήσεις μαζί μου και αποδέχεται το σύνολο των θέσεών μου αφού στην διετία 2003-2004 είχε τακτοποιήσει όπως-όπως τα των Νομικών Προσώπων του Δήμου. Ιδρύεται Αντιδημαρχία Πολιτισμού και γίνομαι αντιδήμαρχος. Ενώ όμως οι συζητήσεις γίνονται από τον Σεπτέμβριο του 2004 και αναμένω ανακοινώσεις για να μπορέσω να αποτυπώσω κάτι από το πρόγραμμά μου στον Προϋπολογισμό του 2005, αυτές δεν γίνονται παρά στα τέλη του Ιανουαρίου του 2005 και αναλαμβάνω χωρίς ούτε έναν κωδικό για το Γραφείο Πολιτισμού που ιδρύθηκε με πρότασή μου. Αρχίζει μια διετία για την οποία είμαι υπερήφανος. Το έργο που αποτυπώθηκε σ’ αυτήν είναι δημοσιευμένο και στην προσωπική σελίδα του Διαμαντή Παπαδόπουλου χωρίς καμία αναφορά στο όνομά μου. Γίνονται πολλά πράγματα και σε επίπεδο εκδηλώσεων και σε επίπεδο θεσμικών παρεμβάσεων. Είχα την στήριξη του Διαμαντή σε όλα εκτός από την πολιτική μας στη Μονή Λαζαριστών, γι’ αυτό και δεν αποδέχτηκα τη συμμετοχή μου στην Καλλιτεχνική Επιτροπή για το Φεστιβάλ της Μονής. Πριν εννέα χρόνια.
2006.
Δεν εκλέγομαι στις δημοτικές εκλογές και στρέφομαι με μανία στα γραψίματά μου. Ο πολιτικός μου χώρος από το 1998 και μετά δεν έχει κοινή αυτοδιοικητική παρουσία. Γεμίζουμε ψηφοδέλτια άλλων. Καταθέτω ως αντιδήμαρχος πλήρη απολογισμό των έργων της Αντιδημαρχίας και τον συμπληρώνω με μερικές προτάσεις για να μπορέσει ο επόμενος αντιδήμαρχος να έχει έναν οδηγό. Εκλέγεται ο Σάββας Σερασίδης σαν δήμαρχος και διατηρεί αρκετές από τις πολιτικές μου στον Πολιτισμό. Συνεργάζομαι με τους δύο συνεργάτες του Σερασίδη που προαλείφονται για αντιδήμαρχοι οικονομικών και πολιτισμού ώστε να καταρτιστεί ο προϋπολογισμός του 2007 με τους απαραίτητους κωδικούς. Στην πορεία κάποιες από τις πολιτικές μου αναβαθμίστηκαν, μερικές όμως σιγά σιγά εκφυλίστηκαν ως προς την ουσία τους. Οκτώ χρόνια από σήμερα.
2008.
Ήρθε η ώρα να αρχίσω να κλείνω κύκλους στη ζωή μου. Εκδίδεται το «Ενδοσκεληδόν», η ανθολογία μου με έργα της ελληνικής λογοτεχνίας με ήρωες μοτοσυκλέτες και μοτοσυκλετιστές. Το βιβλίο αυτό μαζί με τις δύο εκδόσεις της μελέτης μου για την παρουσία της μοτοσυκλέτας στην ελληνική λογοτεχνία και το θεατρικό μου έργο «Ο Σταύρακας ηγάπησεν» όπου η μοτοσυκλέτα πρωταγωνιστεί είναι η συνεισφορά μου στο θέμα «μοτοσυκλέτα-λογοτεχνία». Δεν νομίζω να επανέλθω με κάτι άλλο.
2010.
Ο άμεσα πολιτικός μου χώρος κατεβαίνει στις δημοτικές εκλογές κι ενώ εγώ είμαι αποστασιοποιημένος από τα κομματικά δρώμενα και στηρίζω τον ΣΥΡΙΖΑ με κάθε τρόπο (ακόμη και με υποψηφιότητα σε εκλογές) στον συνδικαλιστικό τομέα, επιλέγω να ξαναεκτεθώ με τον Διαμαντή Παπαδόπουλο, ξανά στο νέο τοπίο του Δήμου Παύλου Μελά πλέον. Ο Διαμαντής εκλέγεται εγώ όμως ενώ τα ψιλοκαταφέρνω στην Σταυρούπολη που με ξέρουν δεν μαζεύω καμία σχεδόν ψήφο από Πολίχνη και Ευκαρπία όταν οι αρραβώνες των άλλων συνυποψηφίων μου με κομματικούς φίλους από τις άλλες συνοικίες έδιναν κι έπαιρναν. Η οικονομική κρίση (σαν δικαιολογία αλλά και σαν πραγματικότητα) έβαλε ταφόπλακα σε όποιες από τις πολιτικές μου επιβίωναν ακόμα στον διευρυμένο πλέον δήμο. Έμειναν κάποιοι τίτλοι εκδηλώσεων χωρίς περιεχόμενο. Πουκάμισα αδειανά. Πριν τέσσερα χρόνια.
2012.
Αστράφτει το άστρο του ΣΥΡΙΖΑ. Νιώθω πως χάνεται η ευκαιρία των εκλογών του Ιούνη να αλλάξει πορεία η διακυβέρνηση της χώρας. Επειδή όμως θυμάμαι την γκρίνια των αριστερών για τις επιλογές του 1989, ορκίζομαι πως θα παραμερίσω οποιοδήποτε προσωπικό μου ενδοιασμό για επιμέρους πολιτικές και πρόσωπα και θα συνταχθώ κι εγώ για τον μεγάλο στόχο: την προοπτική μιας αριστερής κυβέρνησης στης χώρα μας. Βγαίνει το κατ’ εξοχήν ιστορικό βιβλίο μου σε δεύτερη έκδοση και με νέο τίτλο: «Η μοναξιά του Ζέιτενλικ» και προς το τέλος του χρόνου επιμελούμαι μια έκθεση στη Μονή Λαζαριστών για την ιστορία του Ιεροσπουδαστηρίου της με αφορμή τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους. Πριν δύο χρόνια.
2013.
Το μεγάλο λογοτεχνικό μου στοίχημα επιτέλους κερδίζεται. Καταφέρνω μετά από 31 χρόνια εκδοτικής παρουσίας να βγάλω βιβλίο με διηγήματα. Ιστορίες δικές μου. Βγαίνουν λοιπόν τα «Ίχνη όζας» και περιέχουν 100 χρόνια δυτικών συνοικιών της Θεσσαλονίκης μετουσιωμένα σε λογοτεχνία. Μια ιστορία περίπου για κάθε δεκαετία του εικοστού αιώνα. Μόλις πριν ένα χρόνο.
2014.
Σ’ αυτές τις δημοτικές εκλογές, υπό κανονικές συνθήκες θα απείχα. Και οι κανονικές συνθήκες στο χώρο της αριστεράς είναι η γκρίνια. Εκτός αν άλλαζαν τα πράγματα. Και άλλαξαν. Ξεκίνησε μια προσπάθεια δημιουργίας μιας παράταξης κι εγώ παρακολουθούσα με ενδιαφέρον την εξέλιξή της. Κι όταν μου ζητήθηκε να συνδράμω ήμουν ήδη έτοιμος να πω το ναι και να είμαι για άλλη μια φορά υποψήφιος σε δημοτικές εκλογές, αυτή τη φορά όμως στον φυσικό πολιτικό μου χώρο. Στη μαχόμενη αριστερά. Το όνομά μου ανακοινώθηκε από την Ριζοσπαστική Κίνηση Πολιτών και την Ελεύθερη Πόλη ως υποψηφίου δημοτικού συμβούλου στο ψηφοδέλτιο του Τάσου Σταμπουλή και θα προσπαθήσω με όλες μου τις δυνάμεις να ανταποκριθώ με υπευθυνότητα. Τώρα!

Πέμπτη, Μαρτίου 27, 2014

Παρουσίαση του κόκκινου Κανάκη

Το βιβλίο "Στα ίχνη του κόκκινου Κανάκη" θα παρουσιαστεί το Σάββατο 5 Απριλίου 2014, στις 8μμ στο "Στέκι νεολαίας" του Δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης. Η εκδήλωση διοργανώνεται από τον εκδότη του βιβλίου το ΚΙΑΘ-Κέντρο Ιστορίας Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης. Θα μιλήσουν η Χαρά Ανδρεΐδου, Dr. Αρχαιολογίας-συγγραφέας και ο Αλέξανδρος Υδάτης, συγγραφέας.

Αποσπάσματα από ένα διήγημα του συγγραφέα  από το βιβλίο του "Ίχνη όζας", εκδ. Ζήτρος, Θεσσαλονίκη, 2013 θα διαβάσουν οι κυρίες Βάσω Μπούρη, Σοφία Παπαθανασίου, Ολυμπία Σταύρου.

Ο Χρήστος Κανάκης υπήρξε μια πολυσήμαντη προσωπικότητα που έδρασε στο συνδικαλιστικό και αυτοδιοικητικό τοπίο της Θεσσαλονίκης από το 1927 μέχρι το 1964 που σκοτώθηκε σε τροχαίο. Η καθαρά πολιτική του δράση στους τόπους εξορίας του (κυρίως Άη Στράτης από το 1935 και μέχρι λίγο πριν σκοτωθεί αφού για στελέχη τέτοιου βεληνεκούς η ελεύθερη-παράνομη ζωή εναλλάσσονταν με τη φυλακή και την εξορία) και η εμπλοκή του με την "Παλιά Κεντρική Επιτροπή" του ΚΚΕ τον καθιστά και κεντρικό πρόσωπο της πολιτικής του ΚΚΕ.

Υπήρξε κοινοτάρχης των Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης εκλεγμένος το 1934, ενώ εκλέχτηκε και δήμαρχος το 1957 χωρίς να του επιτραπεί να αναλάβει καθήκοντα ως εξόριστος.

Είμαι υπερήφανος που το τελείωσα αυτό το βιβλίο επειδή οι πληροφορίες για τον Κανάκη, κυριολεκτικά, μαζεύτηκαν από το πουθενά. Είμαι συγκινημένος που τα παιδιά του ΚΙΑΘ αγκάλιασαν αυτήν την προσπάθεια και έδωσαν σάρκα χάρτινη στα ψαξίματα και στις εμμονές μου.

Θέλω αυτό το βιβλίο να διαβαστεί. Θα μου πείτε και ποιος συγγραφέας δεν το θέλει για το βιβλίο του; Έτσι είναι, όμως αυτό το πράγμα, δεν το έχω γράψει για κανένα άλλο βιβλίο μου. Αυτό θέλω να διαβαστεί. Από όλους. Και από όσους ασχολούνται με την πολιτική ακόμη περισσότερο!

Κυριακή, Μαρτίου 02, 2014

Στα ίχνη του κόκκινου Κανάκη. Γιατί "στα ίχνη" και γιατί "του κόκκινου"; Πρόλογος του συγγραφέα.

Πρόλογος συγγραφέα

Γιατί άραγε «Στα ίχνη του κόκκινου Κανάκη»;

Στα ίχνη λοιπόν επειδή είναι ελάχιστες οι αναφορές στον Χρήστο Κανάκη στη βιβλιογραφία της Θεσσαλονίκης και του εργατικού-συνδικαλιστικού κινήματός της. Ο άνθρωπος αυτός, παρόλο που ήταν εκ των πρωταγωνιστών σε κορυφαίες στιγμές της πόλης, δεν μνημονεύεται επαρκώς. Ακόμη κι όταν γράφονται σελίδες επί σελίδων για κάποιο μείζον γεγονός όπως ο «Μάης του 1936» το όνομα του Κανάκη απουσιάζει κι ας ήταν εκεί, εκ των ομιλητών την Κυριακή της κηδείας των θυμάτων και εκ των πρώτων εκτοπισθέντων ως πρωτεργάτης των γεγονότων.
Σελίδες εφημερίδων και πολύτιμα απομνημονεύματα ανθρώπων που ήρθαν σε επαφή με τον Χρήστο Κανάκη είναι τα μονοπάτια που κρύβουν τα ίχνη αυτού του ανθρώπου και είναι εντυπωσιακό πως τα ίχνη αυτά δεν δείχνουν μόνο Κανάκη αλλά δείχνουν τον κοινωνικό αγωνιστή που δεν δίστασε στιγμή να βάλει το χέρι στη φωτιά κι ας κινδύνευε να καεί. Όπως κινδύνευσε, αυτή η ίδια η αγωνιστική του υπόσταση, όταν έγινε μέλος της «παλιάς Κεντρικής Επιτροπής» την οποία ο Νίκος Ζαχαριάδης κατήγγειλε ως δημιούργημα της ασφάλειας και πέρασε όλη τη δοκιμασία της αμφισβήτησης από συντρόφους του και άντεξε και δικαιώθηκε. Δικαίωση που αποτυπώθηκε στα επίσημα βιβλία ιστορίας του κόμματός του, του ΚΚΕ.
Το παρόν βιβλίο είναι, κυριολεκτικά, στημένο λέξη τη λέξη, φράση τη φράση όπως ψάχνει κανείς κάτι πολύτιμο και το βρίσκει κομμάτι κομμάτι, ψηφίδα ψηφίδα.

Και, φυσικά, του κόκκινου Κανάκη. Επειδή, σε καμία πτυχή της πολιτικής του δράσης, δεν άφησε κανένα περιθώριο να του προσαφθεί άλλος προσδιορισμός, από αυτόν της εφημερίδας Ριζοσπάστης από το μακρινό 1934. Την προσήλωσή του στις ιδέες του την πλήρωσε ακριβά. Με την πολυετή εξορία του, με το αίμα των δυο του αγοριών.
Το όνομα Χρήστος Κανάκης ακούγεται ακόμα στη συνοικία όπου διέμενε η οικογένειά του επειδή υπήρξε δραστήριος και παραγωγικός κοινοτάρχης. Όσο κι αν η πρώτη θητεία του ήταν μόλις δεκατρείς μήνες και η δεύτερη δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Δυστυχώς δεν υπάρχουν γραπτές πηγές που να μας οδηγήσουν στο κατ’ εξοχήν αυτοδιοικητικό έργο του. Έργα ασφαλτόστρωσης, παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και πόσιμου ύδατος μνημονεύονται από όσους θυμούνται και καταγράφηκαν, έτσι ακριβώς, ως μνήμες. Λείπουν γραπτές αναφορές είτε στον Τύπο, είτε στα αρχεία του Δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης. Αυτά τα αρχεία, η έλλειψή τους για την ακρίβεια, είναι και ο καημός του ερευνητή. Και τι δεν θα μας έλεγαν τα πρακτικά του 1934-1935 και οι αποφάσεις του κοινοτικού συμβουλίου. Δυστυχώς δεν υπάρχουν.

Η «ανυπαρξία» πηγών για το Αυτοδιοικητικό έργο του Χρήστου Κανάκη κάνει να φαίνεται «πληθωρική» η ύπαρξη τεκμηρίων για το Πολιτικό-Κοινωνικό στίγμα του, έτσι ώστε το πορτραίτο του να έχει τις θερμές αποχρώσεις του κόκκινου χρώματος.
Αν στον ερευνητή τα γραπτά, κυρίως, τεκμήρια είναι απαραίτητα εν τούτοις η απουσία τους δεν ακυρώνει το έργο αυτό καθεαυτό. Για ποιον άλλο λόγο, παρά για την εμπιστοσύνη στις αυτοδιοικητικές του ικανότητες, ο λαός των Αμπελοκήπων θα τον εξέλεγε, το 1957 ως δήμαρχό του πλέον αν και ήξερε πως βρίσκεται εξόριστος στον Άη Στράτη; Δεν έκανε ποτέ τη θητεία του αυτή επειδή η κυβέρνηση του το αρνήθηκε. Και το αρνήθηκε επειδή την κυβέρνηση δεν την ενδιέφεραν τα αυτοδιοικητικά κριτήρια του λαού αλλά η πολιτική-κομματική δράση του εκλεγέντα. Επρόκειτο «περί μαχητικωτάτου και λίαν επικινδύνου κομμουνιστού» κατά τον αρμόδιο υπουργό, λες και αυτοί που τον ψήφισαν δεν το ήξεραν. Το «μαχητικώτατος» και το «κομμουνιστής» ήξεραν. Το «επικίνδυνος» δεν ακούμπησε τον λαό όπως φαίνεται από την ζώσα μνήμη, από την αίσθηση των παλιών Αμπελοκηπιωτών που τον μνημονεύουν με νοσταλγία, αποδίδοντάς του τιμή.