Σάββατο, Μαΐου 24, 2025

Μια στιγμή του χρόνου: 1992 / Εις μνήμην Λάζαρου Κωνσταντινίδη

 

Τις τελευταίες ημέρες βρέθηκα μπροστά σε δύο ειδήσεις οι οποίες με πήγαν 33 χρόνια πίσω! Η πρώτη είδηση που είδα αφορούσε στην έκδοση τεσσάρων τευχών περιοδικού του Δήμου Παύλου Μελά. Καμία αναφορά για τα περιοδικά που έβγαιναν στο παρελθόν. Την Τεχνική Περιγραφή συνέταξε το Αυτοτελές τμήμα Επικοινωνίας, Δημοσίων Σχέσεων, Διαφάνειας και Διοικητικής Βοήθειας και όχι το Τμήμα Πολιτισμού, η απ' ευθείας ανάθεση έγινε σε μία διαφημιστική εταιρεία και το αντικείμενο του περιοδικού θα είναι, όπως περιγράφεται στην Απόφαση Δημάρχου: "Το περιοδικό θα λειτουργεί ως εργαλείο επικοινωνίας και ενημέρωσης για τους πολίτες. Θα περιλαμβάνει αναλυτικές πληροφορίες για τις δράσεις, παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες του Δήμου, προσφέροντας διαφάνεια και ουσιαστική ενημέρωση. Επιπλέον, θα προβάλει τις παρεχόμενες υπηρεσίες του Δήμου, ενισχύοντας την προσβασιμότητα και τη γνώση των κατοίκων σχετικά με τα οφέλη και τις δυνατότητες που τους παρέχονται. Μέσα από την έντυπη αυτή επικοινωνία, οι πολίτες θα μπορούν να ενημερώνονται για εκδηλώσεις, κοινωνικές δράσεις, έργα υποδομής και περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες, καλλιεργώντας ένα αίσθημα εμπιστοσύνης και συμμετοχής στη ζωή του Δήμου".

Η δεύτερη είδηση αφορούσε στην απόδοση στο ΑΠΘ του Καπνομάγαζου Λάτση για στέγαση του Τμήματος Κινηματογράφου. Καμία αναφορά στο πώς προέκυψε ενδιαφέρον του ΑΠΘ για τα δυτικά της πόλης και πώς ακριβώς έμαθε για την ύπαρξη ενός τέτοιου κτιρίου.

Πάμε λοιπόν στο 1992. Η παρέα των παιδιών που έστησαν την  Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Η Άλλη Πλευρά ξεκίνησε νωρίτερα να κάνει πράγματα. Αλλά εδώ ας σταθούμε σε δύο από αυτά: περιοδικό και καπνομάγαζο!

Ο Σπύρος Μπαρούτας εκλέχτηκε δήμαρχος Σταυρούπολης το 1990 και η θητεία του ξεκίνησε 1-1-1991. Αμέσως αποφασίζει να βγάλει ένα περιοδικό και το αναθέτει σε ένα δημοσιογράφο της πόλης. Μάιος-Ιούνιος 1991, το πρώτο τεύχος με το όνομα "Ο δημότης της Σταυρούπολης". Το δεύτερο τεύχος ήταν εκείνο του Ιουλίου-Αυγούστου 1991 και έχει στο εξώφυλλό του και στις εσωτερικές σελίδες το ερείπιο της Μονής Λαζαριστών και τις πρώτες εκδηλώσεις που έγιναν εκεί από τον Δήμο Σταυρούπολης και την Άλλη Πλευρά. Στην ολοκλήρωση του ενός χρόνου θητείας του Σπύρου Μπαρούτα βγαίνει ο Δημότης με τελείως άλλη λογική, σε νέα περίοδο έκδοσης, μπολιασμένος με τις ιδέες της Άλλης Πλευράς και με πρώτο βιολί τον Λάζαρο Κωνσταντινίδη. Βοηθάω όπως μπορώ, στο εξώφυλλο και στην ύλη.


Είμαι και μέλος της συντακτικής επιτροπής. Τα περιεχόμενα περιέχουν κείμενα στα οποία μπορούν να ανατρέχουν σήμερα όσοι και όσες θέλουν να μάθουν για φανερές και κρυμμένες ομορφιές της συνοικίας, πέρα από την ενημέρωση για δημοτικά έργα σε εξέλιξη ή υπό σκέψιν.


Ο φόβος που διατυπωνόταν στην τελευταία πρόταση, του κειμένου μου για ένα άγνωστο ζωγραφικό έργο του χαράκτη Τάσσου,  έγινε, κατά κάποιον τρόπο, πραγματικότητα. Το έργο ξεσπιτώθηκε, πήγε στην Αθήνα, επέστρεψε μετά από διαμαρτυρίες και τώρα ανήκει στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης. Ξεκόπηκε από τον χώρο για τον οποίο δημιουργήθηκε και ο οποίος το φιλοξένησε όσο λειτουργούσε!




Αν στο πρώτο εξώφυλλο αχνοφαίνονται καπνομάγαζα στο βάθος της εικόνας, στο δεύτερο είναι φόρα παρτίδα.


Είμαι ακόμα στη συντακτική επιτροπή. 


Εκείνες τις ημέρες ήταν στην επικαιρότητα το Μακεδονικό ζήτημα. Με τον Λάζαρο το είδαμε από τη δική μας σκοπιά και τα μάτια των φωτογράφων που ξεκινούσαν να κάνουν όμορφα πράγματα στο Πνευματικό Κέντρο της Σταυρούπολης πριν γίνουν η Φωτογραφική Λέσχη Όψεις.



Και έρχεται το τρίτο τεύχος. Είμαι εκτός ταυτότητας του περιοδικού αλλά πάντοτε κοντά του.




Με τον Λάζαρο συζητούσαμε συχνά πως έπρεπε το περιοδικό να απαλλαγεί από το βάρος της ενημέρωσης για μικρά καθημερινά πράγματα που γίνονταν στον Δήμο. Έτσι προέκυψε το ένθετο με τον τίτλο "Δελτίο".  Ο τίτλος παρέπεμπε στο πρώτο δημοτικό περιοδικό που είχε βγάλει στη δεκαετία του 1980 ο δήμαρχος Χρήστος Τσακίρης.


Κεντρικό θέμα του τρίτου τεύχους η προσπάθεια για να έρθει η Σχολή Καλών Τεχνών στη Σταυρούπολη.



Με τον πρύτανη της σχολής, έκανε ο Λάζαρος μια συνέντευξη η οποία έθιγε πολλά σημεία για την έλευση της σχολής στα δυτικά.






Στο καπνομάγαζο φιλοξενήθηκαν εκδηλώσεις πρωτότυπες και εντυπωσιακές. Είχαμε νιώσει όμως την ανάγκη να γνωρίσουμε τον πρύτανη και στον κόσμο της Σταυρούπολης. Τότε είχα με τον γαμπρό μου ένα βιβλιοπωλείο στο οποίο είχαμε στήσει και μία αίθουσα Τέχνης. Βαγγέλης Δημητρέας στο Υπόγειο της Σταυρούπολης, λοιπόν.


Θέλαμε οι νέες εκδηλώσεις του Δήμου Σταυρούπολης και της Άλλης Πλευράς να έχουν κάτι από παράδοση και πρωτοτυπία. Απευθυνθήκαμε στον Άρι Γεωργίου και μας έκανε αφιλοκερδώς τα έντυπα. Πήγαμε στην Αγροσυκιά Πέλλας και μιλήσαμε με τον Πάνο Θεοδωρίδη. Κάναμε πρόταση στον Σάκη Παπαδημητρίου να έρθει με την παρέα του. Ο Γιώργος Αθανασόπουλος ανέπτυξε την ιδέα του για το Πράσινο Τόξο στα Δυτικά της Πόλης.




Ο Λάζαρος σχεδίασε τον χάρτη της διαδρομής για το καπνομάγαζο Λάτση.


Μας έγραψε και η μοναδική απογευματινή εφημερίδα της πόλης. 


Τέλος.

Σ.Λ. εις μνήμην Λ.Κ.

ΥΓ: Πέντε άτομα υπέγραψαν το Καταστατικό της Άλλης Πλευράς, τρία άτομα ήταν που έφεραν το βάρος της ευθύνης για συζητήσεις και πρώτες αποφάσεις, δύο ήταν τα άτομα που συνέλαβαν την πρώτη σκέψη και με πλησίασαν στην πλατεία Ευόσμου για να με προσκαλέσουν στην παρέα τους. Μάκης Διάκος και Λάζαρος Κωνσταντινίδης. Είχα και στο παρελθόν φίλους και συνεργάτες που κάναμε πράγματα στη συνοικία, κυρίως μέσα από τον Πανσπουδαστικό Σύλλογο Σταυρούπολης. Αυτό που ένιωσα (και έζησα) με τον Μάκη και τον Λάζαρο, δεν έχει προηγούμενο. Απόλυτη εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον και πλήρης κατανόηση και αποδοχή των προτάσεων του ενός εκ των τριών προς τους άλλους δύο. Ανάληψη ευθυνών για κάτι που έπρεπε να γίνει σήμαινε πως αυτό που ήταν να γίνει γινόταν επειδή αυτός που το ανέλαβε ήθελε πολύ (και μπορούσε) να το κάνει. Ευγνώμων για την εμπειρία!

Σάββατο, Μαρτίου 22, 2025

Των νεκρών γινόμαστε φωνή

 


21-03-2025, Πολυχώρος Ένεκεν, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης,
"Των νεκρών γινόμαστε φωνή"

Μικρό εισαγωγικό πριν την ανάγνωση των ποιημάτων μου:

Νιώθω μικρός για να ανταποκριθώ στην προτροπή του τίτλου της εκδήλωσης.

Χειμώνας (28-02-2025) προς Άνοιξη (05-03-2025). Η Θεσσαλονίκη στάθηκε με αξιοπρεπέστατο τρόπο απέναντι στο αίτημα για Δικαιοσύνη και την κραυγή των παιδιών στο τραίνο του θανάτου  Δεν Έχω Οξυγόνο και είδε γεμάτους τους δρόμους της στις συγκεντρώσεις-πορείες για να μη μείνει ατιμώρητο το έγκλημα των Τεμπών (28-02-2023).

Η Ιστορία πρέπει να το χάρηκε κι αυτή με την ψυχή της και επέτρεψε, στη φετινή άνοιξη, να ανθοφορήσει μνήμη και ιστορικό χρέος. Τριάντα τρεις εκτελεσμένοι και εκτελεσμένες του Εμφυλίου (1946-1949) στον χώρο πίσω από το Επταπύργιο χαμογελούν με τα  οστά τους που αναδύθηκαν στο φως (Νοέμβριος 2024-Μάρτιος 2025).

Το 2025, φορτώθηκε αγάπη και χρέος για τον άνθρωπο!

Η κατάθεσή μου είναι τρία ποιήματα που μιλούν με ταπεινότητα για την απώλεια και για τη συνειδητοποίηση του μικρού μας μεγέθους απέναντι στον θάνατο.

Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΦΙΑ ΝΑ ΝΙΚΗΣΕΙ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ

Θέλω να γράψω κάτι
με λέξεις που δεν αναπνέουν δύσκολα,
που δεν αγκομαχούν.

Θέλω να γράψω
έναν άνεμο ή έναν ποταμό,
μα γράφω ονόματα δίπλα σε άλλα ονόματα
και χωρίς να το θέλω,
χωρίς καθόλου να το θέλω,
κάποια κακορίζικα
αποκτούν οριζόντιες γραμμές κατάστηθα.

Ποιος άνεμος και ποιος ποταμός θα άντεχε τέτοια δεσμά;

(Κατάστηθος ανέμων, εκδόσεις Ζήτρος, 2021)

ΝΕΡΑ

Κι αν δεν έχεις ωσαννά
να δοξάζουν όσα έκανες
κι αν σου δείχνουν όλοι μύρια τόσα να
που έπρεπε να κάνεις
άγιος μικρός εσύ
την κάθε μέρα διακονείς
κλωτσάς ξυπόλητος την πέτρα
και μ’ ένα όσα να αρχίζεις το τραγούδι:

Όσα να πέσουν σύννεφα ο ουρανός δεν πέφτει
όσα να στάξουνε νερά θάλασσες δε γεμίζουν
μα όταν παίρνουν και κυλούν και πέτρα ανταμώνουν
άμμο ψιλή την κάνουνε, για κάτω απ’ τις εικόνες
ν’ ανάβω το κεράκι μου να λάμπουν τα χαμένα.

(Περιοδικό Εμβόλιμον, αρ. 101-102, Άνοιξη-Καλοκαίρι-Φθινόπωρο 2024)

ΤΑ ΨΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΕΥΧΩΝ

Στο τέμπλο αυτό οι άγιοι είναι κουρασμένοι.

Όλη νύχτα καθαρίζουν τις προσευχές,
ξεδιαλέγουν τα ψέματα
και τα βάζουν στην άμμο με τα κεριά για τους νεκρούς,
να πάρουν λίγη από την αλήθεια τους.

Οι νεκροί είναι αλλιώς˙
ή τους τιμάς ή δεν τους θυμάσαι,
δεν τους ικετεύεις αυτούς να πουν την καλή την κουβέντα για σένα!

Το πρωί ξαναπαίρνουν οι άγιοι τα ψέματα στις εικόνες τους,
να μην καταλάβουν οι χθεσινοί ικέτες.
Αυτά είναι εκείνη η θαμπάδα στο γυαλί,
πού όσο και να τρίβει ο νεωκόρος,
δε φεύγει.

Το άλλο βράδυ το ίδιο.
Πρωί το πρωί ξεθυμαίνει η θολή ομίχλη όσο να πεις,
αλλά είναι εκεί, τη βλέπεις˙
μόνο σαν πέσει πάνω της μια ατόφια αλήθεια, μια σπαρακτική εξομολόγηση,
δεν αντέχει και λειώνει,
εξαφανίζεται.
Άλλο ψέμα έχει τότε σειρά,
δε βολεύονται εύκολα στην αλήθεια οι ανθρώποι.

(Κατάστηθος ανέμων, εκδόσεις Ζήτρος, 2021)