Παρασκευή, Ιουλίου 06, 2007

Μπαίνει το ποίημα στον αποχυμωτή;





Γυρόφερνα στα blogs κι έπεσα πάνω σ’ ένα εξώφυλλο βιβλίου με τον τίτλο «Το θηλυκό πρόσωπο της ποίησης στη Θεσσαλονίκη». Ποιητική ανθολογία. Το αναζήτησα, το διάβασα κι έμεινα μ’ ένα μούδιασμα. Δεν υπήρχε καμία αναφορά σε μια συγκεκριμμένη ποιήτρια, την Ολυμπία Σταύρου, η οποία έγραψε λίγα μέχρι τώρα, αλλά καλά ποιήματα.
Δε βαριέσαι, είπα μέσα μου, ανθολογία είναι, έχει έντονο το υποκειμενικό κριτήριο, δε μου πέφτει λόγος. Εξ άλλου κι εγώ στη δική μου ανθολογία που ετοιμάζω για το Νοέμβριο, το ΕΝΔΟΣΚΕΛΗΔΟΝ (κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας για μοτοσυκλέτες και μοτοσυκλετιστές), δεν ανθολογώ όλα τα κομμάτια που έχω εντοπίσει παρά μόνο αυτά που, υποκειμενικά και αυθαίρετα, θεωρώ εγώ καλά. Βέβαια στην συγκεκριμμένη ανθολογία για την γυναικεία ποίηση της Θεσσαλονίκης δεν διατυπώνονται τα κριτήρια επιλογής αλλά και πάλι δε μας πέφτει λόγος.

Το καλοκαίρι αυτό είναι η αρχή του τέλους για τη δική μου ανθολογία. Εργάζομαι πάνω στην πρώτη διόρθωση των τυπογραφικών δοκιμίων κι έχω μιαν αγωνία μην και προκύψει κάτι πολύ καλό και δεν μπορέσω να το εντάξω. Σ’ αυτή τη φάση λοιπόν, δέχομαι ένα τηλεφώνημα.

- Είμαι ο τάδε, είμαι συγγραφέας και ένα μυθιστόρημά μου, πιθανόν να σας ενδιαφέρει για την ανθολογία σας. Ο ήρωάς του είναι μηχανόβιος.


- Αν και βρίσκομαι στην τελική φάση, στείλτε το, μ’ ενδιαφέρει να το δω.


Δεν έχει σημασία το πώς και το τι ακριβώς πληροφορήθηκε για τη δουλειά μου ο συγγραφέας, το βιβλίο πάντως σε λίγες ημέρες ήρθε μ’ ένα μπιλιετάκι όπου με πληροφορούσε για τις συγκεκριμμένες σελίδες όπου υπήρχε αναφορά στη μοτοσυκλέτα και - έκπληξη - ένας δικός μου στίχος οργανικά δεμένος με το δικό του κείμενο. Γυρνάω τις σελίδες του βιβλίου και πράγματι βρίσκω στο τέλος μια σελίδα σημειώσεων όπου γίνεται αναφορά στο όνομά μου. Λείπει η βιβλιογραφική αναφορά, η συγκεκριμένη φράση ανήκει σε δοκίμιο κι όχι σε ποίημα όπως αφήνεται να εννοηθεί, αλλά δεν πειράζει. Με τίμησε και τον ευχαριστώ.
Επιστρέφω στο δισέλιδο να δω πώς σχολιάζει τη φράση μου και το μάτι μου πέφτει στις προηγούμενες σειρές. Τι να δω; Μεταγραμμένο σε πεζό λόγο ένα ποίημα το οποίο το έχω συμπεριλάβει στην ανθολογία μου. Ποιανού είναι το ποίημα; Της Ολυμπίας Σταύρου. Ρε τι άτυχο αυτό το κορίτσι, σκέφτομαι. Στην ανθολογία δεν τη βάλανε. Αυτός είχε την ίδια έμπνευση, μέχρι και ίδιες λέξεις.
Ξεκινάω το βιβλίο από την αρχή. Προσπερνάω το γνωστό δισέλιδο και κάποιες σελίδες παρακάτω νά σου κι άλλη Ολυμπία Σταύρου. Ψάχνω παντού, πουθενά καμία αναφορά στ’ όνομά της. Δεν πρόκειται για σύμπτωση. Πείθομαι γι αυτό όταν διαβάζω το βιογραφικό του συγγραφέα και βλέπω ότι δημοσίευσε στο περιοδικό που δημοσίευσε και η Σταύρου όπως και στο περιοδικό των εκδόσεων όπου τύπωσε το βιβλίο της η Σταύρου.

Ένα χαμόγελο ενός αναγνώστη, γνωρίζω πως είναι μια ανταμοιβή και μια ικανοποίηση για έναν συγγραφέα.Έστω και ένα. Μια τέτοια μεταχείριση, όπου κάποιος παίρνει δύο ποιήματα, τα βάζει στον αποχυμωτή της λογοτεχνίας του και τα κάνει ένα γλυκερό ζουμί, είναι άδικη για οποιονδήποτε πόσο μάλλον για μια καλή ποιήτρια.



Το εξώφυλλο του βιβλίου της Ολυμπίας Σταύρου:



Το ανθολογημένο ποίημα:



Το πεζό κείμενο:




Το δεύτερο ποίημα:



Το πεζό κείμενο:


9 σχόλια:

Filboid Studge είπε...

Λογοκλοπή στην εποχή της άμεσα ελεγχόμενης πληροφορίας;
Απίστευτο!
Μάς προέκυψε κι άλλος, θρασύτερος, Νάσιουτζικ!
:((
Πολύ ωραίοι οι στίχοι της Ολυμπίας.

Tertuliano Máximo Afonso είπε...

Ευτυχώς υπαρχουν μερικές περιπτώσεις που "ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο μόνο χαίρεται...".

Μπράβο σου που το ανακάλυψες και πολύ καλά έκανες που (και όπως) το δημοσιεύσες.

Ήχος Πλάγιος. Μόνος... είπε...

Παρθενογένεση δεν υπάρχει σίγουρα όμως κάποια πράγματα υπερβαίνουν τα όρια.
Πολύ καλά έκανες και το έβγαλες παραέξω.

Ανώνυμος είπε...

Χωρίς να γνωρίζω προσωπικά την ποιήτρια, θα ήθελα να εκφράσω μια αιρετική άποψη, τουλάχιστον με βάση γράφτηκαν στο ποστ και τα σχόλια: τι είναι πιο τιμητικό για μια ποιήτρια (και μάλιστα όχι άμεσα αναγνωρίσιμη): να γραφτεί στο τέλος ενός λογοτεχνικού κειμένου μια σημείωση που θα λέει πως τα τάδε αποσπάσματα βασίζονται -έστω σε εκνευριστικό βαθμό- στα συγκεκριμένα ποιήματά της ή να αναγνωρίσει ένας ανυποψίαστος αναγνώστης μόνος αυτά τα αποσπάσματα -πράγμα που αν μη τι άλλο δείχνει πόσο εξοικειωμένος είναι με το έργο της;
Αυτό που τόσο εύκολα στην περίπτωση αυτή κάποιοι το ονομάζουν λογοκλοπή, από άλλους ονομάζεται διακειμενικότητα...

Σημείωση: η θέση μου θα ήταν τελείως διαφορετική αν τα ποιήματα είχαν μεταφερθεί αυτούσια χωρίς καμιά αναφορά στο δημιουργό τους...

Ανώνυμος είπε...

ο "δαίμων" έφαγε ένα "όσα" μετά το "με βάση".

tsalimi είπε...

Καλή μέρα σε όλους.
Είναι προφανές ότι δεν μιλάμε για κάποιο δικαίωμα οποιουδήποτε ποιητή να μονοπωλεί συναισθήματα, λέξεις και φράσεις ακόμα.
Το σημαντικότερο είναι η αλλοίωση του ποιήματος. Στην αφαιρετική, γι’ αυτό και γεμάτη δυναμισμό καταληκτική φράση του δεύτερου ποιήματος, έρχεται η επεξηγηματική ταφόπλακα «της οικογενειακής αφοσίωσης».
Το ποίημα είναι ένας ζουμερός καρπός με στιλπνή επιφάνεια. Οι όποιοι χυμοί, απελευθερώνονται στη γλώσσα και στον ουρανίσκο του αναγνώστη. Αλλά δεν είναι μόνο θέμα γεύσης και αρώματος. Μαγική είναι και η στιγμή της απελευθέρωσής τους. Τι να τον κάνω τον γευστικό πολτό; Δεν θέλω άλλος να μασουλάει την τροφή που εγώ θα καταπιώ.
Άλλο πράγμα είναι να τολμήσω να ερμηνεύσω το στίχο ή το ποίημα κάποιου (και στην προκείμενη περίπτωση αυτό γίνεται στη δική μου φράση) παραθέτοντας και το στίχο κα την ερμηνεία μου κι άλλο πράγμα να πάρω τα λόγια του ποιήματος και να τα πειθαναγκάσω να υπηρετήσουν τη δική μου άποψη.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Είναι αυτό που λέγαμε τις προάλλες;

tsalimi είπε...

Ακριβώς.

Vicky Papaprodromou είπε...

Γεια σου, Σπύρο.

Άλλο έψαχνα κι άλλο βρήκα. Είδα τυχαία κάπου αλλού το όνομα της Ολυμπίας Σταύρου και έψαξα να βρω ποια είναι γιατί δεν την ήξερα. Κι έπεσα πάνω στη δική σου δημοσίευση στο «Ποιείν» και εδώ.

Μήπως ξέρεις αν συνεχίζει να κυκλοφορεί το βιβλίο της ποιήτριας; Γιατί βλέπω ότι είναι δεκαετίας και βάλε.

Για το αίσχος που μας περιγράφεις επιφυλάσσομαι να σχολιάσω κάποια άλλη στιγμή. Το μόνο που θα πω τώρα είναι ότι έχω δει το ίδιο «έργο» με άλλους και μάλιστα πολύ γνωστότερους «πρωταγωνιστές».